Dr n. med. Robert Świerczyński PORADNIK MEDYCZNY. ORTOPEDA Paluchy koślawe (halluxy) Dane epidemiologiczne wskazują, że do leczenia operacyjnego paluchów koślawych (halluxów) kwalifikuje się 0,5% populacji naszego kraju. Na zalecaną terapię decyduje się znikomy odsetek potencjalnych pacjentów, spośród których 90% to kobiety. Są one grupą, u której dolegliwość ta występuje wyjątkowo często i szczególnie dla nich jest ona uciążliwa. Wbrew powszechnym opiniom terapia paluchów koślawych nie stanowi jedynie problemu kosmetycznego. Będąc pierwszymi z łańcucha stawów umożliwiających poruszanie się, stawy stopy wpływają na funkcjonowanie pozostałych. Ich niewłaściwa praca z biegiem czasu skutkuje dysfunkcją stawów położonych powyżej. Deformacja koślawa palucha to nieuchronna ewolucja płaskostopia poprzecznego, modzeli pod głowami kości śródstopia (tzw. metatarsalgia), koślawości tyłostopia, przykurczu ścięgna Achillesa, niestabilności stawu skokowego i in. Z czasem zmianom chorobowym ulegają coraz wyższe partie kończyny dolnej. 
W zabiegach korekcyjnych stosujemy osteotomię "Z", tzw. "Scarf" oraz skośną MORO z plastyką tkanek miękkich stawu śródstopno-palcowego palucha. Zaletami tej metody jest stabilne zespolenie odłamów umożliwiające leczenie bezgipsowe po operacji. Obciążanie kończyny umożliwiające lokomocję samoobsługową jest możliwe od 2 doby po zabiegu. Po 6 tygodniach pacjentki powracają do chodzenia w obuwiu codziennym. Stosowana metoda gwarantuje ponadto trwałość efektów terapeutycznych. Odróżnia ją to od innych metod operacyjnych, w przypadku stosowania których prawdopodobieństwo nietrwałości efektów operacji jest znaczne. Bardzo często podczas jednego zabiegu jest wykonywana korekcja obu stóp.Dlaczego powstaje koślawa deformacja palucha? Problem występuje 6 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Dotyczy ok. 0,5 % kobiet w wieku 15–75 lat w krajach europejskich. W Polsce to mniej więcej 100 000 przypadków, ale do leczenia zgłasza się tylko ok. 10%. Halluxy to choroba cywilizacyjna wynikająca m.in. z noszenia obuwia na wysokich obcasach!!! 
Panuje powszechna opinia, aby nie korygować deformacji, bo często nawraca – to błąd!!! Skuteczność techniki operacyjnej zależy od prawidłowej kwalifikacji do metody. Muszą być skorygowane wszystkie składowe deformacji a nie tylko wyrośl okolicy głowy I kości śródstopia.Przyczynami koślawości palucha m.in. są: nadmierna ruchomość I kości śródstopia (najczęstsza u młodocianych w wieku 12-15 lat), dominacja I promienia (tzw. stopa egipska), szpotawość I kości śródstopia, obniżenie łuku poprzecznego (metatarsalgia), stopa płasko koślawa, przykurcz przywodziciela palucha. Zainteresowanych metodami leczenia halluxów zapraszam na moją stronę WWW, gdzie w dziale PREZENTACJE przedstawiono m.in. sposoby operacyjnej korekcji palucha koślawego (w tym korekcja sposobem Scarfy metodą uniwersalną oraz postępowanie pooperacyjne i elementy rehabilitacji). Bolesność pięty - "ostroga" piętowa Kolejnym problemem stóp jest tzw. ostroga piętowa. Ostroga piętowa to reakcja na przeciążenie przyczepu rozcięgna podeszwowego do guza piętowego. Mikronaderwania włókien rozcięgna powodują wciąganie drobnych fragmentów kostnych w obręb rozcięgna i reakcję zapalną (bolesność, obrzęk, zwapnienia widoczne w formie osteofitu - ostrogi). Proces chorobowy toczy się nie w punkcie ostrogi tylko 2-3 mm w kierunku palców. Działania terapeutyczne to: stretching rozcięgna (uelastycznienie), mięśnia trójgłowego łydki (stanowi funkcjonalną jedność z rozcięgnem podeszwowym), wkładka supinująca tyłostopie z elementem odciążajacym guz piętowy, fizykoterapia miejscowa przeciwzapalno-przeciwbólowa. Leki przeciwzapalne miejscowo, masaż lodem, iniekcje sterydu w okolicę zapalenia (optymalnie pod kontrolą USG), dawniej - naświetlania promieniami RTG w dawce 3000 R (rentgenów). Ostatnim etapem leczenia jest chirurgiczne przecięcie 75% przyśrodkowej części rozcięgna (z cięcia 3 cm lub artroskopowo). Najczęściej przyczyną jest entezopatia rozcięgna podeszwowego przy przyczepie do guza kości piętowej (popularnie zwana "ostrogą piętową" ze względu na pojawiające się w rtg zwapnienie w miejscu przyczepu - notabene nie jest ono powodem dolegliwości). Drugą przyczyną jest podobny proces przy przyczepie ścięgna Achillesa ew. z towarzyszącym procesem zapalnym kaletki ścięgna Achillesa głębokiej - (ból zlokalizowany nad piętą). Rzadsze problemy to np.: zapalenie tkanki tłuszczowej pod guzem piętowym (sumowanie się mikrourazów powoduje zwyrodnienie tej tkanki), złamanie zmęczeniowe guza kości piętowej, tzw. neuropatia Baxtera (ucisk w miejscu przechodzenia gałązki podeszowej n. piszczelowego nad krawędzią przerośniętego rozcięgna podeszwowego), problemy dermatologiczne, naczyniowe, reumatoidalne, itd. dr n. med. Robert Świerczyński, 11.01.2006, ZdroweMiasto.PL |
