PORADNIK MEDYCZNY. INTERNISTA Sepsa (gr. sepsis - gnicie) w języku polskim określana także jako posocznica (posoka - w pierwotnym znaczeniu krew rannego bądź zabitego zwierzęcia) lub zespół posocznicowy jest ogólną reakcją organizmu człowieka na zakażenia bakteryjne, grzybicze lub wirusowe i objawia się zakażeniem układowym, podczas którego we krwi krążą najczęściej bakterie, ich toksyny bądź toksyczne metabolity komórek gospodarza. Posocznica może zdarzyć się po zabiegach chirurgicznych na zakażonych tkankach jamy ustnej, po cewnikowaniu dolnych odcinków układu moczowego oraz nacięciu tkanek miękkich w celu opróżnienia zmian ropnych. Podobne znaczenie ma namnażanie się bakterii na sprzęcie medycznym, którego użycie narusza ciągłość skóry (np. wenflony, cewniki urologiczne). Obecność bakterii we krwi może być przyczyną zakażeń miejscowych. U narkomanów stosujących dożylne środki odurzające bakteriemia gronkowcowa jest częstym zjawiskiem i może być powodem ciężkiego uszkodzenia serca. Dla pacjentów wyniszczonych lub przewlekle chorujących typowa jest natomiast posocznica wywołana bakteriami tzw. Gram-ujemnymi. Typowo pierwotne zakażenie umiejscowione jest w układzie moczowym, przewodzie pokarmowym, płucach oraz na skórze w miejscach nie gojących się odleżyn. Przejściowa, o niewielkim natężeniu bakteriemia najczęściej jest bezobjawowa. Posocznica, powodowana przez Gram-ujemne bakterie, charakteryzuje się typowymi dla układowych zakażeń objawami: dreszczami, septycznym torem gorączki oraz licznymi dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka). Rzadziej pierwszym objawem choroby bywa tzw. wstrząs septyczny, przebiegający z podwyższoną temperaturą, zaburzeniami świadomości i obniżonym ciśnieniem tętniczym krwi. U pacjentów uprzednio zdrowych wystąpienie opisanych wyżej objawów powinno sugerować szybko rozwijające się zakażenie bakteriami chorobotwórczymi lub zakażenia przeniesione drogą wstrzyknięć dożylnych. Zawsze przed rozpoczęciem leczenia przeciwdrobnoustrojowego należy pobrać odpowiedni materiał do badań mikrobiologicznych. Leczenie antybiotykami podawanymi dożylnie należy rozpocząć w ciągu pierwszej godziny od rozpoznania ciężkiej sepsy, zawsze po pobraniu odpowiednich próbek na posiewy do laboratorium. Rodzaj antybiotyku zależy od prawdopodobnego czynnika etiologicznego zakażenia: inny będzie, gdy sepsa rozwija się w przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a inny gdy jej przyczyną jest zapalenie otrzewnej lub zakażenie odcewnikowe na Oddziale Intensywnej Terapii. Śmiertelność z powodu ciężkiej sepsy i wstrząsu septycznego pozostaje w większości ośrodków klinicznych nadal niedopuszczalnie wysoka. Grupa Robocza ds. Sepsy Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii pod przewodnictwem prof. Andrzeja Kübler angażuje się aktywnie w optymalizację leczenia ciężkiej sepsy. Jak wynika z krajowego rejestru sepsy prowadzonego przez Grupę Roboczą śmiertelność w ciężkiej sepsie w Polsce wynosi 55% i jest znacznie większa niż w krajach Europy Zachodniej. Bardzo dużo potrzebnych informacji na temat sepsy można znaleźć na stronie www.sepsa.pl dr n. med. Artur Jurczyszyn, 10.03.2006, ZdroweMiasto.PL | ||
