| | Dr n. med. Stanisław SKUBLICKI, ginekolog, położnik, nauczyciel akademicki, ordynator Oddziału Patologii Ciąży Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych przy Wojewódzkim Szpitalu im. Dr. J. Biziela w Bydgoszczy, wieloletni oddany Internautom lekarz poradni internetowej ZdroweMiasto.PL. W latach 2002-2005 w ramach bezpłatnego poradnictwa internetowego udzielił naszym Czytelnikom ponad 8 tys. porad, z których część opublikowana jest w dziale DONIESIENIA LISTONOSZA. Zmarł nagle 20 grudnia 2005 roku. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci. Redakcja |
Ginekolog. Układ rozrodczy kobiety. Macica - budowa i położenie
PORADNIK MEDYCZNY. GINEKOLOG
Macica jest narządem, w którym osadza się i rozwija zapłodniona komórka jajowa. Aby mogła spełniać swoje zadanie przez cały okres płodności kobiety zachodzą w niej zmiany skoordynowane z cyklem rozwojowym komórki jajowej. Mniej więcej, co 28 dni dochodzi do złuszczenia grubej, rozpulchnionej błony śluzowej i wydalenia jej poza drogi rodne. Krwawienie z tym związane nazywamy miesiączką lub menstruacją.
Budowa i położenie.
Macica ma kształt spłaszczonej gruszki o długości około 7-9 cm, szerokości ok. 5 cm i grubości około 2,5cm. Waga narządu to około 40g. (Zapamiętajcie Państwo te wartości!) Zbudowana jest głownie z tkanki mięśniowej i są to komórki mięśni gładkich, odmienne w swej budowie od komórek mięśni szkieletowych.
Trzon macicy jest szerszy u góry, natomiast ku dołowi zwęża się przechodząc w szyjkę macicy. Część zamykająca trzon od góry nazywana jest dnem macicy. Wnętrze narządu stanowi jama macicy, wysłana błoną śluzową.
Jama macicy ma kształt trójkąta, którego wierzchołek skierowany jest ku szyjce, a podstawę stanowi dno macicy. Jej światło łączy się ze światłem jajowodów, które z boku dochodzą do ścian trzonu. Od dołu jama macicy otwiera się (poprzez szyjkę macicy) do pochwy, w kierunku jej tylnej ściany.
Macica leży w miednicy mniejszej między pęcherzem a odbytnicą. Jej położenie wobec płaszczyzn i powierzchni ciała jest zmienne, ale zazwyczaj określane jako przodozgięcie i przodopochylenie.
Ściana macicy zbudowana jest z trzech warstw. Najbardziej zewnętrznej błony surowcowej, zwanej omaciczem. Stanowi ją otrzewna. Omacicze pokrywa powierzchnię pęcherzową i jelitową, tworząc dwa zagłębienia: zagłębienie pęcherzowo-maciczne i odbytniczo-maciczne. Natomiast po bokach omacicze schodzi na ściany miedniczy mniejszej tworząc więzadła stanowiące element utrzymujący macice we właściwym położeniu. Bowiem macica utrzymywana jest w swoim położeniu przez tzw. przymacicze, które stanowią więzadła – wymienione już więzadło szerokie oraz inne, elastycznie wiążące macicę z otoczeniem.
Pomiędzy błoną surowiczą a błoną mięśniową (kolejna warstwa) znajduje się (luźna) błona podsurowicza. Umożliwia ona przesuwanie się otrzewnej w czasie powiększania się macicy w ciąży.
Błona mięśniowa macicy składa się z włókien mięśni gładkich ułożonych w bardzo skomplikowane, krzyżujące się pasma. Spiralny układ pasm mięśniowych pozwala na znaczne powiększenie jamy macicy podczas ciąży. Między włóknami mięśniowymi znajdują się liczne naczynia krwionośne zawieszone w tkance łącznej.
Warstwę wewnętrzną, wyściełającą jamę macicy, stanowi błona śluzowa. W błonie śluzowej znajdują się liczne gruczoły maciczne, podlegające zmianom w cyklu miesięcznym.
Podsumowując: wewnętrzne narządy płciowe kobiety to jajniki, jajowody i macica. W jajnikach powstają i rozwijają się komórki jajowe, wśród których, pod wpływem hormonów, dochodzi do szybkiego rozwoju jednej komórki jajowej i uwolnienia jej do jamy macicy. Strzępiaste końce lejka jajowodu znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie jajników. Ruch perystaltyczny jajowodu oraz zaganiające ruchy strzępków jajnikowych przesuwają komórkę jajową w stronę macicy. Tam, pod wpływem hormonów, dochodzi do zmian w błonie śluzowej macicy przygotowujących miejsce rozwoju dla zapłodnionej komórki jajowej. Po około 5 dniach spędzonych w jajowodzie komórka jajowa dostaje się do jamy macicy. Jeśli spotkała na swej drodze zdolny do zapłodnienia plemnik, osiada na ścianie macicy w grubej, rozpulchnionej błonie śluzowej. Rozwija się ciąża. Jeśli nie - obumiera, a błona śluzowa złuszcza się. Ten proces nazywamy miesiączką.
lek. med. Ewa Wojas, 07.03.2006, ZdroweMiasto.PL
|