| | Dr n. med. Stanisław SKUBLICKI, ginekolog, położnik, nauczyciel akademicki, ordynator Oddziału Patologii Ciąży Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych przy Wojewódzkim Szpitalu im. Dr. J. Biziela w Bydgoszczy, wieloletni oddany Internautom lekarz poradni internetowej ZdroweMiasto.PL. W latach 2002-2005 w ramach bezpłatnego poradnictwa internetowego udzielił naszym Czytelnikom ponad 8 tys. porad, z których część opublikowana jest w dziale DONIESIENIA LISTONOSZA. Zmarł nagle 20 grudnia 2005 roku. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci. Redakcja |
Ginekolog. Słownik położniczy
PORADNIK MEDYCZNY. GINEKOLOG
Poronienie – jest to zakończenie ciąży i wydalenie jaja płodowego do 22. tygodnia ciąży. Masa ciała płodów poronionych wynosi poniżej 500g, z zasady są one niezdolne do życia poza łonem matki.
Poronienie nawykowe – gdy dojdzie do trzech lub więcej kolejnych poronień, mówimy o poronieniu nawykowym. Zdarza się to u około 1% kobiet. Najczęstsze przyczyny, to: genetyczne, hormonalne, zaburzenia autoimmunologiczne, zakażenia, wady anatomiczne macicy, zaburzenia krzepnięcia krwi.
Poród przedwczesny – jest to wydalenie płodu i łożyska między 23. a 37. tygodniem ciąży. Z tych porodów rodzą się noworodki niedonoszone (wcześniaki) o masie ciała od 500g do 2500g. Wcześniaki urodzone poniżej 32. tygodnia ciąży wykazują różnego stopnia objawy niedojrzałości ważnych dla życia narządów i z tego powodu śmiertelność dzieci w tej grupie porodów jest nadal wysoka.
Ciąża pozamaciczna (ektopowa) – zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się poza jamą trzonu macicy. Częstość jej określa się na 1-3 na 100 ciąż. Większość ciąż pozamacicznych rozwija się w jajowodzie (95%), a poza tym w jajniku, szyjce macicy, na narządach jamy brzusznej.
Poród w terminie – urodzenie płodu i łożyska między 38. a 42 tygodniem ciąży.
Ciąża przeterminowana – ciąża trwająca ponad 42 tygodnie.
Ciąża przenoszona – można ją stwierdzić dopiero po porodzie, na podstawie stwierdzonych objawów przenoszenia u noworodka.
Zespół zaburzeń oddychania (RDS) – z powodu niedojrzałości tkanki płucnej u wcześniaka dochodzi do poważnych trudności w oddychaniu, które są najczęstszą przyczyna śmierci noworodków niedonoszonych.
Stan przedrzucawkowy (preeklamsja) – zespół objawów chorobowych powstający w czasie ciąży (po 20. tygodniu jej trwania) porodu lub połogu, charakteryzujący się nadciśnieniem tętniczym, białkomoczem i obrzękami. Jest to poważne powikłanie ciąży, które może być niebezpieczne dla ciężarnej oraz płodu.
Rzucawka (eklamsja) – drgawki, które występują w przebiegu stanu przedrzucawkowego, świadczą o zwiększeniu zagrożenia dla życia ciężarnej i płodu, najczęściej wymagają szybkiego ukończenia ciąży.
Cukrzyca ciężarnych – cukrzyca, która pojawia się po raz pierwszy w ciąży i najczęściej ustępuje po porodzie. Nie rozpoznana lub źle leczona może być przyczyną licznych powikłań w czasie ciąży, z większą umieralnością płodów i noworodków włącznie. U każdej ciężarnej miedzy 24. a 28. tygodniem ciąży należy wykonać test obciążenia glukozą celem rozpoznania cukrzycy ciężarnych.
Cukrzyca typu I w ciąży – jest to cukrzyca insulinozależna, która wystąpiła już przed zajściem w ciążę. Nieprawidłowo leczona może być przyczyną występowania dużych wad wrodzonych u dzieci (6-10%), a ciąża może nasilać objawy, głównie naczyniowe wywoływane przez cukrzycę.
Konflikt serologiczny – jest chorobą płodu, a później noworodka wywołaną przeciwciałami pochodzenia matczynego, które uszkadzają krwinki dziecka. Najczęściej występuje wówczas, gdy kobieta ma czynnik Rh ujemny a mężczyzna Rh dodatni. Obecnie istnieją skuteczne metody leczenia i zapobiegania konfliktowi serologicznemu.
Amnipunkcja – pobranie płynu owodniowego w czasie ciąży w celu określenia zagrożenia konfliktem serologicznym lub oceny dojrzałości płodu. Zabieg ten wykonuje się również dla celów diagnostyki genetycznej.
Amnioinfuzja – dolewanie sztucznego płynu owodniowego w czasie ciąży w przypadku odpłynięcia płynu owodniowego lub jego braku z przyczyn chorobowych.
Amnioskopia – oglądanie zabarwienia płynu owodniowego przez kanał szyjki macicy przy pomocy amnioskopu; zielone zabarwienie może świadczyć o niedotlenieniu płodu.
Kardiotokografia – elektroniczny, graficzny zapis częstości uderzeń serca płodu, jego analiza pozwala ocenić stan płodu i uzyskać wiarygodne informacje na temat zagrożenia życia płodu.
NST – kardiotokograficzna analiza pracy serca płodu w połączeniu z jego ruchliwością. Nieprawidłowe zapisy NST mogą świadczyć o niedotlenieniu płodu w czasie ciąży lub porodu.
Łożysko przodujące – nieprawidłowo usadowione łożysko, zakrywające częściowo lub całkowicie ujście wewnętrzne szyjki macicy. Powoduje częste krwawienia w czasie ciąży, czasami obfite. Łożysko przodujące centralnie jest bezwzględnym wskazaniem do rozwiązania ciąży cięciem cesarskim.
Przedwczesne odklejenie łożyska prawidłowo usadowionego – objawia się krwawieniami o różnym nasileniu i wzmożonym napięciem macicy. Odklejenie na dużej przestrzeni może doprowadzić do śmierci płodu oraz zaburzeń krzepliwości krwi niebezpiecznych dla życia ciężarnej. Najczęściej występuje w wyniku urazu lub w przebiegu stanu przedrzucawkowego.
Cholestaza ciężarnych – nieprawidłowa reakcja wątroby ciężarnej na wysoki poziom hormonów – estrogenów i progesteronu wytwarzanych przez łożysko. Głównym objawem tego schorzenia jest uporczywy świąd skóry bez wysypki. Z cholestazą wiąże się podwyższone ryzyko dla płodu, dlatego konieczna jest hospitalizacja.
Połóg – okres 6 tygodni po porodzie, w których dochodzi do cofania się zmian w obrębie narządu rodnego i zmian ogólnoustrojowych zaistniałych w związku z ciążą i porodem.
dr n. med. Stanisław Skublicki, 07.03.2006, ZdroweMiasto.PL (arch.)
|