Drogi odprowadzające mocz. Moczowody i pęcherz moczowy
PORADNIK MEDYCZNY. UROLOG
Lek. med. Ewa Wojas. redaktor medyczny portalu zdrowemiasto.pl
W felietonach poświęconych budowie i działaniu nerek Mieszczanie poznawali proces wytwarzania i zagęszczania moczu. W tym felietonie opiszę drogi wyprowadzające mocz – moczowody i pęcherz moczowy. Ponieważ cewka moczowa Mieszczki i Mieszczanina znacznie się różni, będzie to tematem oddzielnego opracowania.
Mocz jest wytwarzany w nerkach w procesie ciągłym. Na końcu drogi (przez warstwy miąższu) pozostaje produkt ostateczny, o niezmienialnym dalej składzie. Mocz spływa z ujścia cewki zbiorczej, znajdującego się na szczycie piramidy nerkowej, do kielichów mniejszych, i dalej, poprzez kielichy większe, do miedniczki nerkowej. Stąd, drogą moczowodów, transportowany jest do pęcherza moczowego.
Moczowód jest parzystym tworem, o długości około 30 cm . Ma zmienne światło- od jednego do dziesięciu milimetrów. Łączy nerki z pęcherzem moczowym. Podobnie jak nerki położony jest poza otrzewną. Jego ścianę stanowią trzy ściśle związane ze sobą warstwy: błona zewnętrzna, mięśniowa i śluzowa (znajdująca się od strony światła moczowodu).
Błona mięśniowa rytmicznie się kurczy - ruchy perystaltyczne moczowodu, występujące co 15 do 60 sek. ( częstotliwość zależy od ilości dopływającego z nerek moczu) przesuwają porcje moczu do pęcherza. Jest to ważne, ponieważ dzięki skurczom ciśnienie moczu w moczowodach przewyższa okresowo ciśnienie w pęcherzu, co pozwala na wypełnienie go „do granic możliwości”. Skurcze słabną przy nadmiernie wypełnionym pęcherzu, natomiast w przypadku uwięźniętego w moczowodzie kamienia bardzo się nasilają (co jest bardzo bolesne dla „kamienicznika”). Perystaltykę ściany moczowodu wspomaga specyficzna budowa błony śluzowej - warstwy wewnętrznej. Śluzówka jest nie tylko tkanką odporną na drażniące (inne tkanki) działanie moczu, ale też tworzy fałdy pomagające zamknąć światło moczowodu w czasie skurczu.
Nazwijmy rzecz po imieniu! Moczowód jest po prostu odcinkiem „kanalizacyjnej” rury, do tego felernym, bo ze zwężeniami, w których lubią się blokować kamienie, jeśli już je ktoś ma i postanawia wydalić.
Ryc. Aparat moczowy męski (układ moczowy, widok z tyłu)
A – aorta
V – żyła główna dolna
1 – nerki
2 – tętnica biodrowa wspólna
3 – żyła biodrowa wspólna
4 – moczowód
5 – nasieniowód
6 – pęcherzyk nasienny
7 – stercz oraz (poniżej) cześć błoniasta cewki moczowej
8 – gruczoły opuszkowo-cewkowe (Cowpera)
9 – opuszka cewki moczowej
10 – odnoga ciała jamistego
11 – część gąbczasta cewki moczowej
12 – żołądź prącia
13 – dół łódkowaty cewki moczowej
Pęcherz moczowy jest magazynem moczu, opróżnianym w miarę potrzeb. Leży w miednicy małej, schowany za spojeniem łonowym. Oczywiście taką wielkość (małej cytryny) ma pusty pęcherz. Wypełniony może pomieścić około 700cm3 moczu! Tak możemy go obciążać w sytuacjach trudnych (dla nas), zazwyczaj opróżniamy go jednak wcześniej- przy objętości 250-350cm3 płynu. A w sytuacjach krytycznych może się w nim zmieścić dużo więcej, nawet ponad dwa litry moczu.
Podobnie jak nerki i moczowody, pęcherz leży zaotrzewnowo, a otaczające tkanki pozwalają na jego względne przemieszczanie, związane ze zmianami objętości.
Ściana pęcherza moczowego zbudowana jest z trzech warstw: zewnętrznej, mięśniowej i śluzowej. Również i tu błona śluzowa tworzy fałdy. Fałdy śluzówki znajdujące się w miejscu ujścia moczowodów do pęcherza dodatkowo zapobiegają cofaniu się moczu do moczowodów między kolejnymi skurczami perystaltycznymi.
Bardzo ciekawa jest budowa błony mięśniowej. Pozwala na znaczne powiększanie się objętości pęcherza, oraz jego aktywne opróżnianie w czasie mikcji. Ponadto tworzy skupienie włókien wokół pęcherzowego ujścia cewki moczowej - mięsień zwieracz pęcherza. Zwieracz jest stale napięty i zapobiega wypływowi moczu. Nie jest podległy naszej woli i działa tylko na drodze odruchowej. Dopiero druga przeszkoda na drodze wypływu moczu- znajdujący się na dalszym odcinku cewki moczowej zwieracz cewki, poddaje się naszej woli i rozkurcza „na żądanie”.
Czyli: drogi wyprowadzające mocz zaczynają się w kielichach mniejszych miedniczki nerkowej, na szczycie każdej z piramid nerkowych. Mocz moczowodami spływa do pęcherza, gdzie jest magazynowany. Specyficzna budowa ścian moczowodów i pęcherza pozwala na czynne transportowanie moczu, zapobiega cofaniu się go w stronę nerki, gwarantuje dużą pojemność magazynową oraz umożliwia efektywne opróżnianie pęcherza. Skupiska włókien warstwy mięśniowej tworzą przeszkody zapobiegające ciągłemu wypływowi moczu. Dzięki temu mocz nie zalega w pęcherzu a jednocześnie pęcherz opróżnia tylko się raz na jakiś czas. Prawda, że jest to wygodne?
Mocz jest wytwarzany w nerkach w procesie ciągłym. Na końcu drogi (przez warstwy miąższu) pozostaje produkt ostateczny, o niezmienialnym dalej składzie. Mocz spływa z ujścia cewki zbiorczej, znajdującego się na szczycie piramidy nerkowej, do kielichów mniejszych, i dalej, poprzez kielichy większe, do miedniczki nerkowej. Stąd, drogą moczowodów, transportowany jest do pęcherza moczowego.
Moczowód jest parzystym tworem, o długości około 30 cm . Ma zmienne światło- od jednego do dziesięciu milimetrów. Łączy nerki z pęcherzem moczowym. Podobnie jak nerki położony jest poza otrzewną. Jego ścianę stanowią trzy ściśle związane ze sobą warstwy: błona zewnętrzna, mięśniowa i śluzowa (znajdująca się od strony światła moczowodu).
Błona mięśniowa rytmicznie się kurczy - ruchy perystaltyczne moczowodu, występujące co 15 do 60 sek. ( częstotliwość zależy od ilości dopływającego z nerek moczu) przesuwają porcje moczu do pęcherza. Jest to ważne, ponieważ dzięki skurczom ciśnienie moczu w moczowodach przewyższa okresowo ciśnienie w pęcherzu, co pozwala na wypełnienie go „do granic możliwości”. Skurcze słabną przy nadmiernie wypełnionym pęcherzu, natomiast w przypadku uwięźniętego w moczowodzie kamienia bardzo się nasilają (co jest bardzo bolesne dla „kamienicznika”). Perystaltykę ściany moczowodu wspomaga specyficzna budowa błony śluzowej - warstwy wewnętrznej. Śluzówka jest nie tylko tkanką odporną na drażniące (inne tkanki) działanie moczu, ale też tworzy fałdy pomagające zamknąć światło moczowodu w czasie skurczu.
Nazwijmy rzecz po imieniu! Moczowód jest po prostu odcinkiem „kanalizacyjnej” rury, do tego felernym, bo ze zwężeniami, w których lubią się blokować kamienie, jeśli już je ktoś ma i postanawia wydalić.
A – aorta
V – żyła główna dolna
1 – nerki
2 – tętnica biodrowa wspólna
3 – żyła biodrowa wspólna
4 – moczowód
5 – nasieniowód
6 – pęcherzyk nasienny
7 – stercz oraz (poniżej) cześć błoniasta cewki moczowej
8 – gruczoły opuszkowo-cewkowe (Cowpera)
9 – opuszka cewki moczowej
10 – odnoga ciała jamistego
11 – część gąbczasta cewki moczowej
12 – żołądź prącia
13 – dół łódkowaty cewki moczowej
Pęcherz moczowy jest magazynem moczu, opróżnianym w miarę potrzeb. Leży w miednicy małej, schowany za spojeniem łonowym. Oczywiście taką wielkość (małej cytryny) ma pusty pęcherz. Wypełniony może pomieścić około 700cm3 moczu! Tak możemy go obciążać w sytuacjach trudnych (dla nas), zazwyczaj opróżniamy go jednak wcześniej- przy objętości 250-350cm3 płynu. A w sytuacjach krytycznych może się w nim zmieścić dużo więcej, nawet ponad dwa litry moczu.
Podobnie jak nerki i moczowody, pęcherz leży zaotrzewnowo, a otaczające tkanki pozwalają na jego względne przemieszczanie, związane ze zmianami objętości.
Ściana pęcherza moczowego zbudowana jest z trzech warstw: zewnętrznej, mięśniowej i śluzowej. Również i tu błona śluzowa tworzy fałdy. Fałdy śluzówki znajdujące się w miejscu ujścia moczowodów do pęcherza dodatkowo zapobiegają cofaniu się moczu do moczowodów między kolejnymi skurczami perystaltycznymi.
Bardzo ciekawa jest budowa błony mięśniowej. Pozwala na znaczne powiększanie się objętości pęcherza, oraz jego aktywne opróżnianie w czasie mikcji. Ponadto tworzy skupienie włókien wokół pęcherzowego ujścia cewki moczowej - mięsień zwieracz pęcherza. Zwieracz jest stale napięty i zapobiega wypływowi moczu. Nie jest podległy naszej woli i działa tylko na drodze odruchowej. Dopiero druga przeszkoda na drodze wypływu moczu- znajdujący się na dalszym odcinku cewki moczowej zwieracz cewki, poddaje się naszej woli i rozkurcza „na żądanie”.
Czyli: drogi wyprowadzające mocz zaczynają się w kielichach mniejszych miedniczki nerkowej, na szczycie każdej z piramid nerkowych. Mocz moczowodami spływa do pęcherza, gdzie jest magazynowany. Specyficzna budowa ścian moczowodów i pęcherza pozwala na czynne transportowanie moczu, zapobiega cofaniu się go w stronę nerki, gwarantuje dużą pojemność magazynową oraz umożliwia efektywne opróżnianie pęcherza. Skupiska włókien warstwy mięśniowej tworzą przeszkody zapobiegające ciągłemu wypływowi moczu. Dzięki temu mocz nie zalega w pęcherzu a jednocześnie pęcherz opróżnia tylko się raz na jakiś czas. Prawda, że jest to wygodne?
Poinformuj znajomych o tym artykule:
REKLAMA
Inne w tym dziale:
- Podnośniki koszowe, usługi dźwigowe. Bydgoszcz REKLAMA
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Ortopeda. Chirurgia ortopedyczna. Medycyna sportowa. Warszawa REKLAMA
- Kamienie nerkowe – kiedy potrzebna jest operacja?
- Rak prostaty - objawy kliniczne, diagnostyka, leczenie
- Nerki. Czynność nerek. Regulacja czynności wydzielniczej nerek
- Nerki. Budowa anatomiczna nerek - położenie nerek.
- Urolog. Narządy płciowe męskie zewnętrzne i wewnętrzne
- O urodzie penisa, czyli o co młodzi mężczyźni pytają w listach najczęściej. Kształt penisa. Choroba Peyroniego
- O urodzie penisa, czyli o co młodzi mężczyźni pytają w listach najczęściej. Wielkość penisa
- Przewlekły ból męskich narządów płciowych
- Choroby gruczołu krokowego. Rak prostaty
- Choroby gruczołu krokowego. Zapalenie gruczołu krokowego
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
