Współżycie, problemy ginekologiczne, ciąża i poród u kobiet z HIV
PORADNIK MEDYCZNY. CHOROBY ZAKAŹNE
Fot. zdrowemiasto.pl
Kobiety stanowią 44% z 33,6 mln dorosłych żyjących na świecie z HIV/AIDS. Osiem na dziesięć z nich uległo zakażeniu w wyniku kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia z zakażonym partnerem. Te niepokojące liczby stale rosną, dlatego niezwykle ważne jest odpowiednie przygotowanie zarówno pracowników ochrony zdrowia, jak i całego społeczeństwa tak, aby zapewnić chorym maksymalny komfort życia, właściwą terapię, a także uchronić ich potomstwo od zakażenia HIV.
Seksualność kobiet z HIV
Zwykle informacja o zakażeniu HIV w pierwszej chwili jest nie tylko olbrzymim zaskoczeniem, ale również wydaje się być wyrokiem, który odbiera szansę na związek, seks i macierzyństwo… Dlatego bardzo ważne jest, aby kobieta, która dowiaduje się o swojej seropozytywności, trafiła do dobrego specjalisty, który nie tylko dobierze odpowiednie leczenie, ale również wyjaśni przebieg choroby, związane z nią zagrożenia i wytłumaczy, że zakażenie HIV nie musi oznaczać rezygnacji ze swoich planów i marzeń. Zakażona kobieta powinna się dowiedzieć, dlaczego HIV nie jest przeszkodą w uprawiania seksu i czerpaniu z niego przyjemności. Jest to szczególnie istotne, ponieważ satysfakcja seksualna i bliskie związki międzyludzkie wpływają pozytywnie na ogólny stan zdrowia.
W Polsce jest wiele par, w którym jeden z partnerów jest zakażony HIV. Pary te zwykle uprawiają seks, używając prezerwatyw. Aby zminimalizować ryzyko przeniesienia HIV na partnera, osoba zakażona powinna stale przyjmować leki, ograniczające replikację (namnażanie) HIV.
Zdarza się, że z obawy o zdrowie partnera, libido kobiet zakażonych wirusem i ich sprawność seksualna, mogą się pogorszyć. Z tego powodu część z nich decyduje się na współżycie wyłącznie z mężczyznami seropozytywnymi. Najczęściej taka decyzja wynika z faktu, że nie chcą ryzykować zakażenia partnera. Innym powodem jest niechęć do stosowania prezerwatyw. Należy jednak pamiętać, że medycznie uzasadnione jest również stosowanie prezerwatyw podczas stosunków seksualnych dwóch seropozytywnych osób. Nie zabezpieczając się ryzykują nie tylko zakażenie inną infekcją przenoszoną drogą płciową albo WZW C, ale również innym, np. bardziej lekoopornym, szczepem HIV.
Problemy ginekologiczne pacjentek seropozytywnych
Kobiety zakażone wirusem HIV są szczególnie narażone na nawracające zakażenia i zapalenia narządów płciowych. Zmagania z tymi przypadłościami są często utrapieniem nie tylko samych pacjentek, ale również lekarzy ginekologów, którzy się nimi opiekują. Leczenie zależy od zaawansowania choroby zasadniczej i z tego powodu powinno być prowadzone we współpracy z lekarzem prowadzącym - specjalistą chorób zakaźnych.
Najczęstsze dolegliwości ginekologiczne pacjentek z HIV to: nawracająca grzybica pochwy, stany zapalne miednicy (górnych dróg rodnych, szyjki macicy, macicy, jajników), zakażenie narządów płciowych wirusem opryszczki (wirusem Herpes simplex typu 2), a także bakteryjne zapalenia pochwy.
Jednak największym zagrożeniem dla życia kobiet seropozytywnych jest rak szyjki macicy, który powstaje na skutek zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Współistnienie zakażenia HPV i HIV zwiększa wielokrotnie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy, dlatego istnieją specjalne zalecenia co do częstości wykonywania badań cytologicznych, kolposkopowych (bezpośrednie badanie szyjki macicy w mikroskopie) oraz badań w kierunku zakażenia HPV u pacjentek z HIV.
Kobiety zakażone HIV powinny poddać się badaniu ginekologicznemu możliwie szybko po rozpoznaniu zakażenia, w pierwszym roku wykonywać badania kontrolne co 6 miesięcy, a następnie raz w roku.
Miesiączkowanie i menopauza
Kobiety zakażone HIV często borykają się z zaburzeniami miesiączkowania. Zwykle występują one, kiedy liczba komórek CD4 jest niska, a poziom wiremii wysoki, a także u kobiet przyjmujących narkotyki. Są jednak zazwyczaj łatwe do leczenia, przy pomocy powszechnie dostępnych środków hormonalnych, takich jak tabletki antykoncepcyjne.
Zakażenie HIV uważa się dziś za chorobę przewlekłą. Kobiety seropozytywne żyją dłużej. Częściej dochodzi również do zakażenia HIV u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, a problemy związane z okresem menopauzy coraz częściej są przyczyną zgłaszania się do ginekologa pacjentek z HIV. Nie zostało jednak udowodnione, aby zakażenie miało bezpośredni wpływ na przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników.
Poważniejszym problemem u pacjentek seropozytywnych jest osteoporoza. U kobiet zakażonych HIV obserwuje się zmniejszanie gęstości mineralnej kości (osteopenię), której powikłaniem jest osłabienie struktury kości i w efekcie osteoporoza, grożąca patologicznymi złamaniami. Jest to spowodowane przede wszystkim leczeniem antyretrowirusowym.
Planowanie rodziny kobiet seropozytywnych
Zarówno kobiety zdrowe, jak i seropozytywne, powinny mieć prawo do wyboru metody antykoncepcji i dostęp do niej. Pacjentki zakażone HIV mogą mieć jednak trudności w stosowaniu niektórych metod planowania rodziny. Środki chemiczne, takie jak kremy, czy globulki u wielu kobiet seropozytywnych mogą wywoływać alergie skórne i podrażnienia, w których następstwie mogą wystąpić zmiany chorobowe narządów rodnych. Również, ze względu na zwiększoną podatność na infekcje, nie są polecane wkładki domaciczne. Kobiety seropozytywne mogą jednak z powodzeniem stosować pigułki antykoncepcyjne, plastry hormonalne, a także kondomy – zarówno w wersji męskiej, jak i kobiecej.
Należy jednak pamiętać, że zapobieganie ciąży nie jest równoznaczne z zapobieganiem zakażeniu HIV. Jedynym środkiem zapobiegającym i ciąży i zakażeniu partnera jest prezerwatywa. Używanie jakiegokolwiek innego środka antykoncepcyjnego nie zwalnia od jej stosowania.
Ciąża a HIV
Zakażenie HIV nie powinno odbierać prawa do macierzyństwa. Jednak kobiety seropozytywne, decydujące się na urodzenie dziecka, często zmagają się z wieloma poważnymi problemami. Poza możliwością przeniesienia wirusa na dziecko, u kobiet seropozytywnych, znacznie częściej niż u zdrowych, pojawiają się powikłania położnicze takie jak: niska masa urodzeniową dziecka, czy poronienia samoistne.
Dlatego każda pacjenta planująca ciążę powinna poznać ryzyko przekazania zakażenia swojemu dziecku, a także metody prowadzenia ciąży i wynikające z nich możliwości zmniejszenia prawdopodobieństwa zakażenia dziecka.
Aby zmniejszyć ryzyko perinatalnej transmisji HIV (matka - dziecko) od kilku lat kobietom podawane są leki antyretrowirusowy. Ponadto podczas porodu ciężarne seropozytywne otrzymują AZT (nukleozydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy o działaniu anty-HIV) w kroplówce, a noworodek przez pierwsze 6 tygodni życia leki anty-HIV w syropie. Procedura ta (tzw. protokół ACTG) wymaga dużej wiedzy całego zespołu lekarzy zajmujących się położnictwem i ginekologią.
Ryzyko, że zakażona kobieta urodzi chore dziecko wynosi około 30%. Terapia antyretrowirusowa daje ponad 90% szans na urodzenie zdrowego noworodka. Rozpoczęcie terapii antyretrowirusowej w odpowiednim okresie ciąży decyduje w dużej mierze o zdrowiu dziecka, dlatego tak ważne jest popularyzowanie testowania ciężarnych kobiet w kierunku zakażenia HIV.
Należy jednak pamiętać, że każde dziecko urodzone przez matkę seropozytywną nawet przez pierwsze 18 miesięcy, bez względu na to, czy uległo zakażeniu, czy nie, będzie miało dodatnie testy na przeciwciała HIV. Są to tzw. przeciwciała odmatczyne i ich obecność nie musi świadczyć o zakażeniu.
Dalsza opieka nad noworodkami urodzonymi przez matki zakażone HIV powinna przebiegać w ośrodkach referencyjnych. Przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego należy uzgodnić termin wizyty w ośrodku referencyjnym, nie później niż do 14 doby życia dziecka.
Kobiety seropozytywne, aby uniknąć zakażenia swojego dziecka powinny unikać karmienia piersią, ponieważ HIV obecny jest w mleku matki i może zostać przeniesiony na niemowlę (tzw. zakażenie wertykalne). Lekarz powinien wskazać optymalne sposoby sztucznego żywienia.
Konsultacja merytoryczna tekstu – prof. Alicja Wiercińska-Drapało, Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych, WUM
Seksualność kobiet z HIV
Zwykle informacja o zakażeniu HIV w pierwszej chwili jest nie tylko olbrzymim zaskoczeniem, ale również wydaje się być wyrokiem, który odbiera szansę na związek, seks i macierzyństwo… Dlatego bardzo ważne jest, aby kobieta, która dowiaduje się o swojej seropozytywności, trafiła do dobrego specjalisty, który nie tylko dobierze odpowiednie leczenie, ale również wyjaśni przebieg choroby, związane z nią zagrożenia i wytłumaczy, że zakażenie HIV nie musi oznaczać rezygnacji ze swoich planów i marzeń. Zakażona kobieta powinna się dowiedzieć, dlaczego HIV nie jest przeszkodą w uprawiania seksu i czerpaniu z niego przyjemności. Jest to szczególnie istotne, ponieważ satysfakcja seksualna i bliskie związki międzyludzkie wpływają pozytywnie na ogólny stan zdrowia.
W Polsce jest wiele par, w którym jeden z partnerów jest zakażony HIV. Pary te zwykle uprawiają seks, używając prezerwatyw. Aby zminimalizować ryzyko przeniesienia HIV na partnera, osoba zakażona powinna stale przyjmować leki, ograniczające replikację (namnażanie) HIV.
Zdarza się, że z obawy o zdrowie partnera, libido kobiet zakażonych wirusem i ich sprawność seksualna, mogą się pogorszyć. Z tego powodu część z nich decyduje się na współżycie wyłącznie z mężczyznami seropozytywnymi. Najczęściej taka decyzja wynika z faktu, że nie chcą ryzykować zakażenia partnera. Innym powodem jest niechęć do stosowania prezerwatyw. Należy jednak pamiętać, że medycznie uzasadnione jest również stosowanie prezerwatyw podczas stosunków seksualnych dwóch seropozytywnych osób. Nie zabezpieczając się ryzykują nie tylko zakażenie inną infekcją przenoszoną drogą płciową albo WZW C, ale również innym, np. bardziej lekoopornym, szczepem HIV.
Problemy ginekologiczne pacjentek seropozytywnych
Kobiety zakażone wirusem HIV są szczególnie narażone na nawracające zakażenia i zapalenia narządów płciowych. Zmagania z tymi przypadłościami są często utrapieniem nie tylko samych pacjentek, ale również lekarzy ginekologów, którzy się nimi opiekują. Leczenie zależy od zaawansowania choroby zasadniczej i z tego powodu powinno być prowadzone we współpracy z lekarzem prowadzącym - specjalistą chorób zakaźnych.
Najczęstsze dolegliwości ginekologiczne pacjentek z HIV to: nawracająca grzybica pochwy, stany zapalne miednicy (górnych dróg rodnych, szyjki macicy, macicy, jajników), zakażenie narządów płciowych wirusem opryszczki (wirusem Herpes simplex typu 2), a także bakteryjne zapalenia pochwy.
Jednak największym zagrożeniem dla życia kobiet seropozytywnych jest rak szyjki macicy, który powstaje na skutek zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Współistnienie zakażenia HPV i HIV zwiększa wielokrotnie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy, dlatego istnieją specjalne zalecenia co do częstości wykonywania badań cytologicznych, kolposkopowych (bezpośrednie badanie szyjki macicy w mikroskopie) oraz badań w kierunku zakażenia HPV u pacjentek z HIV.
Kobiety zakażone HIV powinny poddać się badaniu ginekologicznemu możliwie szybko po rozpoznaniu zakażenia, w pierwszym roku wykonywać badania kontrolne co 6 miesięcy, a następnie raz w roku.
Miesiączkowanie i menopauza
Kobiety zakażone HIV często borykają się z zaburzeniami miesiączkowania. Zwykle występują one, kiedy liczba komórek CD4 jest niska, a poziom wiremii wysoki, a także u kobiet przyjmujących narkotyki. Są jednak zazwyczaj łatwe do leczenia, przy pomocy powszechnie dostępnych środków hormonalnych, takich jak tabletki antykoncepcyjne.
Zakażenie HIV uważa się dziś za chorobę przewlekłą. Kobiety seropozytywne żyją dłużej. Częściej dochodzi również do zakażenia HIV u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, a problemy związane z okresem menopauzy coraz częściej są przyczyną zgłaszania się do ginekologa pacjentek z HIV. Nie zostało jednak udowodnione, aby zakażenie miało bezpośredni wpływ na przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników.
Poważniejszym problemem u pacjentek seropozytywnych jest osteoporoza. U kobiet zakażonych HIV obserwuje się zmniejszanie gęstości mineralnej kości (osteopenię), której powikłaniem jest osłabienie struktury kości i w efekcie osteoporoza, grożąca patologicznymi złamaniami. Jest to spowodowane przede wszystkim leczeniem antyretrowirusowym.
Planowanie rodziny kobiet seropozytywnych
Zarówno kobiety zdrowe, jak i seropozytywne, powinny mieć prawo do wyboru metody antykoncepcji i dostęp do niej. Pacjentki zakażone HIV mogą mieć jednak trudności w stosowaniu niektórych metod planowania rodziny. Środki chemiczne, takie jak kremy, czy globulki u wielu kobiet seropozytywnych mogą wywoływać alergie skórne i podrażnienia, w których następstwie mogą wystąpić zmiany chorobowe narządów rodnych. Również, ze względu na zwiększoną podatność na infekcje, nie są polecane wkładki domaciczne. Kobiety seropozytywne mogą jednak z powodzeniem stosować pigułki antykoncepcyjne, plastry hormonalne, a także kondomy – zarówno w wersji męskiej, jak i kobiecej.
Należy jednak pamiętać, że zapobieganie ciąży nie jest równoznaczne z zapobieganiem zakażeniu HIV. Jedynym środkiem zapobiegającym i ciąży i zakażeniu partnera jest prezerwatywa. Używanie jakiegokolwiek innego środka antykoncepcyjnego nie zwalnia od jej stosowania.
Ciąża a HIV
Zakażenie HIV nie powinno odbierać prawa do macierzyństwa. Jednak kobiety seropozytywne, decydujące się na urodzenie dziecka, często zmagają się z wieloma poważnymi problemami. Poza możliwością przeniesienia wirusa na dziecko, u kobiet seropozytywnych, znacznie częściej niż u zdrowych, pojawiają się powikłania położnicze takie jak: niska masa urodzeniową dziecka, czy poronienia samoistne.
Dlatego każda pacjenta planująca ciążę powinna poznać ryzyko przekazania zakażenia swojemu dziecku, a także metody prowadzenia ciąży i wynikające z nich możliwości zmniejszenia prawdopodobieństwa zakażenia dziecka.
Aby zmniejszyć ryzyko perinatalnej transmisji HIV (matka - dziecko) od kilku lat kobietom podawane są leki antyretrowirusowy. Ponadto podczas porodu ciężarne seropozytywne otrzymują AZT (nukleozydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy o działaniu anty-HIV) w kroplówce, a noworodek przez pierwsze 6 tygodni życia leki anty-HIV w syropie. Procedura ta (tzw. protokół ACTG) wymaga dużej wiedzy całego zespołu lekarzy zajmujących się położnictwem i ginekologią.
Ryzyko, że zakażona kobieta urodzi chore dziecko wynosi około 30%. Terapia antyretrowirusowa daje ponad 90% szans na urodzenie zdrowego noworodka. Rozpoczęcie terapii antyretrowirusowej w odpowiednim okresie ciąży decyduje w dużej mierze o zdrowiu dziecka, dlatego tak ważne jest popularyzowanie testowania ciężarnych kobiet w kierunku zakażenia HIV.
Należy jednak pamiętać, że każde dziecko urodzone przez matkę seropozytywną nawet przez pierwsze 18 miesięcy, bez względu na to, czy uległo zakażeniu, czy nie, będzie miało dodatnie testy na przeciwciała HIV. Są to tzw. przeciwciała odmatczyne i ich obecność nie musi świadczyć o zakażeniu.
Dalsza opieka nad noworodkami urodzonymi przez matki zakażone HIV powinna przebiegać w ośrodkach referencyjnych. Przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego należy uzgodnić termin wizyty w ośrodku referencyjnym, nie później niż do 14 doby życia dziecka.
Kobiety seropozytywne, aby uniknąć zakażenia swojego dziecka powinny unikać karmienia piersią, ponieważ HIV obecny jest w mleku matki i może zostać przeniesiony na niemowlę (tzw. zakażenie wertykalne). Lekarz powinien wskazać optymalne sposoby sztucznego żywienia.
Konsultacja merytoryczna tekstu – prof. Alicja Wiercińska-Drapało, Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych, WUM
Poinformuj znajomych o tym artykule:
REKLAMA
Warto wiedzieć
Choroby zakaźne. Prawdy i mity o zakażeniu wirusem HIVO AIDS (zespole nabytego niedoboru odporności) mówimy, gdy osoba zakażona HIV zachoruje na tzw. chorobę wskaźnikową tj. chorobę oportunistyczną, umieszczoną na liście chorób wskaźnikowych sporządzonej przez CDC (Center for Diseases Control) w Atlancie. Choroby wskaźnikowe występują u osób ze znacznie zniszczonym układem immunologicznym. Dzieje się to zwykle w 7-10 lat po zakażeniu, choć coraz częściej okres ten jest krótszy. więcej...
Inne w tym dziale:
- Podnośniki koszowe, usługi dźwigowe. Bydgoszcz REKLAMA
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Ortopeda. Chirurgia ortopedyczna. Medycyna sportowa. Warszawa REKLAMA
- Rak Szyjki Macicy. Podstępny zabójca
- Rak jajnika - rozpoznanie oraz czynniki ryzyka
- Czym jest suchość pochwy? Jak się objawia i kogo dotyczy? Czy suchość pochwy można leczyć? Jak atrofia pochwy wpływa na życie kobiety?
- Polki nie wiedzą, kiedy są dni płodne
- Jak przygotować się do ciąży?
- Czy mięśniaki macicy mają wpływ na płodność kobiety?
- Rak sromu
- Rak trzonu macicy
- Diagnostyka i leczenie mięśniaków macicy
- Profilaktyka raka szyjki macicy. Cytologia
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
