Rola jelita grubego w organizmie
PORADNIK MEDYCZNY. GASTROENTEROLOG
Lek. med. Ewa Wojas, redaktor medyczny portalu zdrowemiasto.pl
Jelito grube stanowi odcinek przewodu pokarmowego, w którym nie zachodzi wchłanianie produktów trawienia. Natomiast poza gromadzeniem i wydalaniem kału jelito grube spełnia istotną rolę w procesie wchłaniania wody i elektrolitów, nie jest więc wyłącznie zbiornikiem "na resztki", ale elementem układu pokarmowego aktywnie uczestniczącym w zachowaniu homeostazy organizmu.
Trawienie w wyższych partiach przewodu pokarmowego wymaga środowiska wodnego. W jelicie cienkim znajduje się więc, bez względu na to, ile wody zostaje przyjęte z pokarmem, pewna ilość wody wraz z rozpuszczonymi w niej solami mineralnymi przyjętymi oraz wydzielonymi z sokami trawiennymi. W jelicie grubym dochodzi do odzyskiwania tych związków. I tak do światła jelita grubego dostaje się około półtora litra płynu na dobę, wraz z 200 mmol sodu, 100 mmol chlorków oraz 10 mmol potasu. Z tej puli 90% jest wchłanianych zwrotnie i wraca do krwioobiegu. Sód, najsilniej absorbowany ze światła jelita grubego, wchłaniany jest przeciwko gradientowi stężeń (jego stężenie w kale jest niższe aniżeli w surowicy krwi) i jest to proces aktywny. Wchłanianiu sodu towarzyszy aktywna eliminacja jonów potasu, których zawartość w kale jest wyższa niż w surowicy krwi. Wiąże się to z przeciwnym do ruchu potasu kierunkiem przenikania sodu - te dwa procesy są ze sobą powiązane.
Wchłanianie wody jest procesem biernym, towarzyszy ruchowi sodu. Większość wody i sodu wchłaniana jest w proksymalnym odcinku okrężnicy.
Jelito grube jest też miejscem bytowania bakterii jelitowych, których rola jest w organizmie bardzo istotna. Należy pamiętać, że przewód pokarmowy jest drugim obok dróg oddechowych miejscem o obniżonej odporności w stosunku do zakażenia. Cała pozostała część organizmu stykająca się ze środowiskiem zewnętrznym jest pokryta skórą lub - podobnie jak błony śluzowe oka, nosa - chroniona dodatkowymi instrumentami miejscowej ochrony. Natomiast przewód pokarmowy oraz drogi oddechowe stwarzają olbrzymią powierzchnię nisko odpornej na infekcje, łatwo uszkadzanej przez jady i drobnoustroje, niesłychanie łatwej do kolonizacji tkanki. Wyższe odcinki przewodu pokarmowego są chronione przez kwaśne środowisko żołądka, dużą ilość substancji śluzowych oraz szybki pasaż, który nie sprzyja zagnieżdżeniu. Jelito grube z kolei, z wolnymi ruchami perystaltycznymi, brakiem ochronnej bariery pH, stwarza dobre warunki do namnażania różnych (w tym patogennych) szczepów bakteryjnych. Oczywiście przewód pokarmowy, podobnie jak układ oddechowy, chroniony jest przez rozbudowaną sieć grudek chłonnych, występujących bezpośrednio w towarzystwie ściany jelitowej, na drodze odpływu krwi i chłonki. Niemniej mechanizmy lokalne, hamujące namnażanie patogenów w świetle jelit, są istotnym elementem zapobiegającym infekcjom. Przykładem niech będzie antybiotykoterapia, która prowadzi do wyjaławiania wnętrza jelit, a w efekcie do dużych problemów z nadkażeniami grzybiczymi, z zaparciami i biegunkami, z dolegliwościami dysgastrycznymi (m.in. problemy poruszane w wielu listach od naszych Czytelników).
O ilości bakterii w środowisku jelita grubego może świadczyć fakt, że ilość bakterii wydalanych z kałem może stanowić aż 30% masy składników stałych!
Tak więc obecność saprofitycznych szczepów wypełnia niszę ekologiczną zajmowaną, w wypadku ich zniszczenia, przez inne, często chorobotwórcze bakterie. Ponadto nie bez znaczenia jest fakt, że niektóre z drobnoustrojów mają wpływ na tworzenie witamin, wykorzystywanych częściowo przez organizm gospodarza.
Trawienie w wyższych partiach przewodu pokarmowego wymaga środowiska wodnego. W jelicie cienkim znajduje się więc, bez względu na to, ile wody zostaje przyjęte z pokarmem, pewna ilość wody wraz z rozpuszczonymi w niej solami mineralnymi przyjętymi oraz wydzielonymi z sokami trawiennymi. W jelicie grubym dochodzi do odzyskiwania tych związków. I tak do światła jelita grubego dostaje się około półtora litra płynu na dobę, wraz z 200 mmol sodu, 100 mmol chlorków oraz 10 mmol potasu. Z tej puli 90% jest wchłanianych zwrotnie i wraca do krwioobiegu. Sód, najsilniej absorbowany ze światła jelita grubego, wchłaniany jest przeciwko gradientowi stężeń (jego stężenie w kale jest niższe aniżeli w surowicy krwi) i jest to proces aktywny. Wchłanianiu sodu towarzyszy aktywna eliminacja jonów potasu, których zawartość w kale jest wyższa niż w surowicy krwi. Wiąże się to z przeciwnym do ruchu potasu kierunkiem przenikania sodu - te dwa procesy są ze sobą powiązane.
Wchłanianie wody jest procesem biernym, towarzyszy ruchowi sodu. Większość wody i sodu wchłaniana jest w proksymalnym odcinku okrężnicy.
Jelito grube jest też miejscem bytowania bakterii jelitowych, których rola jest w organizmie bardzo istotna. Należy pamiętać, że przewód pokarmowy jest drugim obok dróg oddechowych miejscem o obniżonej odporności w stosunku do zakażenia. Cała pozostała część organizmu stykająca się ze środowiskiem zewnętrznym jest pokryta skórą lub - podobnie jak błony śluzowe oka, nosa - chroniona dodatkowymi instrumentami miejscowej ochrony. Natomiast przewód pokarmowy oraz drogi oddechowe stwarzają olbrzymią powierzchnię nisko odpornej na infekcje, łatwo uszkadzanej przez jady i drobnoustroje, niesłychanie łatwej do kolonizacji tkanki. Wyższe odcinki przewodu pokarmowego są chronione przez kwaśne środowisko żołądka, dużą ilość substancji śluzowych oraz szybki pasaż, który nie sprzyja zagnieżdżeniu. Jelito grube z kolei, z wolnymi ruchami perystaltycznymi, brakiem ochronnej bariery pH, stwarza dobre warunki do namnażania różnych (w tym patogennych) szczepów bakteryjnych. Oczywiście przewód pokarmowy, podobnie jak układ oddechowy, chroniony jest przez rozbudowaną sieć grudek chłonnych, występujących bezpośrednio w towarzystwie ściany jelitowej, na drodze odpływu krwi i chłonki. Niemniej mechanizmy lokalne, hamujące namnażanie patogenów w świetle jelit, są istotnym elementem zapobiegającym infekcjom. Przykładem niech będzie antybiotykoterapia, która prowadzi do wyjaławiania wnętrza jelit, a w efekcie do dużych problemów z nadkażeniami grzybiczymi, z zaparciami i biegunkami, z dolegliwościami dysgastrycznymi (m.in. problemy poruszane w wielu listach od naszych Czytelników).
|
REKLAMA
|
|
|
|
O ilości bakterii w środowisku jelita grubego może świadczyć fakt, że ilość bakterii wydalanych z kałem może stanowić aż 30% masy składników stałych!
Tak więc obecność saprofitycznych szczepów wypełnia niszę ekologiczną zajmowaną, w wypadku ich zniszczenia, przez inne, często chorobotwórcze bakterie. Ponadto nie bez znaczenia jest fakt, że niektóre z drobnoustrojów mają wpływ na tworzenie witamin, wykorzystywanych częściowo przez organizm gospodarza.
Poinformuj znajomych o tym artykule:
REKLAMA
Inne w tym dziale:
- Podnośniki koszowe, usługi dźwigowe. Bydgoszcz REKLAMA
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Ortopeda. Chirurgia ortopedyczna. Medycyna sportowa. Warszawa REKLAMA
- Zatrucia pokarmowe. Biegunka bakteryjna
- Żołądek. Regulacja wydzielania kwasu solnego
- Żołądek. Czynność wydzielnicza żołądka
- Żołądek. Anatomia żołądka
- Choroba Crohna
- Czynnościowe zaburzenia jelitowe. Gazy, odbijania, wzdęcia.
- Czynnościowe zaburzenia jelitowe. Zespół jelita drażliwego
- Najczęściej występujące (w listach od Państwa!) choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego. Lamblioza
- Najczęściej występujące (w listach od Państwa!) choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego. Owsica
- Mechanizm współdziałania prebiotyków i probiotyków w przewodzie pokarmowym człowieka
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
