Lek. med. Ewa Wojas, redaktor medyczny portalu zdrowemiasto.pl
Choroba Crohna to nieswoiste, przewlekłe zapalenie jelit, najczęściej występujące w końcowym odcinku jelita krętego i okrężnicy, choć może też dotyczyć innych odcinków przewodu pokarmowego. Zmiany obejmują całą grubość ściany jelita.
Przyczyna choroby jest nieznana, choć wskazuje się i predyspozycje genetyczne, i dietetyczne, i zakaźne. Prawdopodobne jest też powiązanie wystąpienia choroby i/lub jej zaostrzenia z paleniem tytoniu. Choroba najczęściej występuje u osób młodych; najczęściej jest rozpoznawana u osób między 14 a 24 r.ż. Początek choroby to zazwyczaj przewlekła biegunka, której towarzyszy ból brzucha, gorączka, brak apetytu, utrata masy ciała, uczucie pełności. U wielu pacjentów pierwsze symptomy choroby przypominają zapalenie wyrostka robaczkowego, z objawami ostrego brzucha. U 1/3 pacjentów pojawiają się zmiany okołoodbytnicze w postaci przetok i pęknięć. U dzieci choroba często jest rozpoznawana podczas poszukiwania przyczyny zahamowania rozwoju fizycznego, gorączki niewiadomego pochodzenia, zapaleń stawów, niedokrwistości, natomiast objawy takie jak biegunka i bóle brzucha mogą nie występować.
Najczęściej spotykane w chorobie Crohna objawy to:
Czyli część objawów związana jest bezpośrednio ze zmianami w jelitach, część zaś stanowią objawy pozajelitowe.
Podobnie powikłania - część jest ograniczona do przewodu pokarmowego, część stanowią powikłania pozajelitowe. Do znaczących powikłań pozajelitowych należą powikłania wynikające z gwałtownych reakcji immunologicznych (zapalenie stawów obwodowych, zapalenie nadtwardówkowe, rumień guzowaty), zmiany narządowe będące wynikiem zaburzonej funkcji (działania) jelit ( takie jak powikłania nerkowe! , wynikające z zaburzenia metabolizmu kwasu moczowego), powikłania ogólnoustrojowe towarzyszące zespołowi złego wchłaniania; powikłania będące wynikiem powstania zmian ropnych (ropnie, przetoki do innych narządów i tkanek). Dyskutowany jest wpływ predyspozycji genetycznych na wystąpienie takich powikłań jak zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, zarastające zapalenie dróg żółciowych.
U chorych z długo trwającą chorobą wzrasta ryzyko wystąpienia raka jelita.
Ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badania radiologicznego (wlew doodbytniczy), ponieważ ani badanie przedmiotowe, ani inne badania dodatkowe (badania laboratoryjne krwi) nie pozwalają wykluczyć innych przyczyn. Choć w badaniach dodatkowych mogą pojawiać się liczne nieprawidłowości (niedokrwistość, hipoalbuminuria, leukocytoza, CRP, białka ostrej fazy), to jednak nie są one charakterystyczne dla tej choroby. W wątpliwych przypadkach w rozpoznaniu pomocne będą kolposkopia i biopsja jelita. Endoskopia górnego odcinka przewodu może uwidocznić zmiany analogiczne do tych, jakie występują w jelicie grubym.
Choroba Crohna może stanowić problem diagnostyczny. Mnogość objawów, często wyraźnie kierujących uwagę lekarza na inne patologie (współistniejące lub będące wynikiem choroby) zaciera obraz choroby. Dodatkowo, jeśli choroba Crohna ograniczona jest tylko do jelita grubego, trudno odróżnić ją od wrzodziejącego zapalenia jelita (takie problemy diagnostyczne dotyczą około 20% pacjentów!).
Leczenie swoiste nie jest znane. Stosowane leki mają za zadanie zmniejszyć dolegliwości (działają rozkurczająco i przeciwbólowo). Sulfasalazyna jest lekiem pierwszego rzutu u chorych w początkowym okresie choroby, i pozwalana na występowanie przedłużonych okresów remisji, choć nie zapobiega nawrotom po leczeniu chirurgicznym. W ostrych stanach stosuje się leczenie lekami sterydowymi. Leki immunomodulujące są skuteczne i wyraźnie poprawiają stan chorego, ale jak zawsze w przypadku tej grupy leków konieczne jest wyważenie potencjalnych korzyści i strat zdrowotnych wynikających z działania zasadniczego leku i działań ubocznych, szczególnie że pozytywne efekty leczenia mogą się pojawić dopiero przy dłuższym stosowaniu.
Leczenie chirurgiczne jest konieczne u około 70% pacjentów. Interwencja chirurga nie zapobiega nawrotom choroby i stąd u około połowy chorych poddanych leczeniu chirurgicznemu konieczna jest ponowna operacja.
Leczenie dietetyczne powinno być dostosowane do indywidualnej sytuacji chorego.
W przebiegu choroby mogą występować samoistne remisje, leczenie poprawia stan chorego, należy jednak mieć na względzie postępujący charakter choroby i jej przewlekły przebieg. Prawidłowe leczenie i właściwa opieka pozwalają chorym na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, mimo istniejącego stale problemu ze zdrowiem. Śmiertelność związana z chorobą jest bardzo niska. Należy pamiętać, że głównymi przyczynami śmierci z powodu choroby są rak jelita grubego i cienkiego. Dlatego stały kontakt z lekarzem, systematyczne badania kontrolne, także w okresach poprawy, są niezwykle istotne i pozwalają na zmniejszenie tego zagrożenia.
Przyczyna choroby jest nieznana, choć wskazuje się i predyspozycje genetyczne, i dietetyczne, i zakaźne. Prawdopodobne jest też powiązanie wystąpienia choroby i/lub jej zaostrzenia z paleniem tytoniu. Choroba najczęściej występuje u osób młodych; najczęściej jest rozpoznawana u osób między 14 a 24 r.ż. Początek choroby to zazwyczaj przewlekła biegunka, której towarzyszy ból brzucha, gorączka, brak apetytu, utrata masy ciała, uczucie pełności. U wielu pacjentów pierwsze symptomy choroby przypominają zapalenie wyrostka robaczkowego, z objawami ostrego brzucha. U 1/3 pacjentów pojawiają się zmiany okołoodbytnicze w postaci przetok i pęknięć. U dzieci choroba często jest rozpoznawana podczas poszukiwania przyczyny zahamowania rozwoju fizycznego, gorączki niewiadomego pochodzenia, zapaleń stawów, niedokrwistości, natomiast objawy takie jak biegunka i bóle brzucha mogą nie występować.
Najczęściej spotykane w chorobie Crohna objawy to:
- zapalenie jelit charakteryzujące się bólem w prawym dolnym podbrzuszu,
- silne bóle kolkowe spowodowane nawracającą częściową niedrożnością jelita , wywołaną zwężeniem jego światła,
- osłabienie i niedożywienie wynikające z przewlekłego, rozlanego stanu zapalnego jelita czczego i krętego,
- przetoki jelitowe i ropnie.
Czyli część objawów związana jest bezpośrednio ze zmianami w jelitach, część zaś stanowią objawy pozajelitowe.
Podobnie powikłania - część jest ograniczona do przewodu pokarmowego, część stanowią powikłania pozajelitowe. Do znaczących powikłań pozajelitowych należą powikłania wynikające z gwałtownych reakcji immunologicznych (zapalenie stawów obwodowych, zapalenie nadtwardówkowe, rumień guzowaty), zmiany narządowe będące wynikiem zaburzonej funkcji (działania) jelit ( takie jak powikłania nerkowe! , wynikające z zaburzenia metabolizmu kwasu moczowego), powikłania ogólnoustrojowe towarzyszące zespołowi złego wchłaniania; powikłania będące wynikiem powstania zmian ropnych (ropnie, przetoki do innych narządów i tkanek). Dyskutowany jest wpływ predyspozycji genetycznych na wystąpienie takich powikłań jak zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, zarastające zapalenie dróg żółciowych.
U chorych z długo trwającą chorobą wzrasta ryzyko wystąpienia raka jelita.
Ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badania radiologicznego (wlew doodbytniczy), ponieważ ani badanie przedmiotowe, ani inne badania dodatkowe (badania laboratoryjne krwi) nie pozwalają wykluczyć innych przyczyn. Choć w badaniach dodatkowych mogą pojawiać się liczne nieprawidłowości (niedokrwistość, hipoalbuminuria, leukocytoza, CRP, białka ostrej fazy), to jednak nie są one charakterystyczne dla tej choroby. W wątpliwych przypadkach w rozpoznaniu pomocne będą kolposkopia i biopsja jelita. Endoskopia górnego odcinka przewodu może uwidocznić zmiany analogiczne do tych, jakie występują w jelicie grubym.
Choroba Crohna może stanowić problem diagnostyczny. Mnogość objawów, często wyraźnie kierujących uwagę lekarza na inne patologie (współistniejące lub będące wynikiem choroby) zaciera obraz choroby. Dodatkowo, jeśli choroba Crohna ograniczona jest tylko do jelita grubego, trudno odróżnić ją od wrzodziejącego zapalenia jelita (takie problemy diagnostyczne dotyczą około 20% pacjentów!).
Leczenie swoiste nie jest znane. Stosowane leki mają za zadanie zmniejszyć dolegliwości (działają rozkurczająco i przeciwbólowo). Sulfasalazyna jest lekiem pierwszego rzutu u chorych w początkowym okresie choroby, i pozwalana na występowanie przedłużonych okresów remisji, choć nie zapobiega nawrotom po leczeniu chirurgicznym. W ostrych stanach stosuje się leczenie lekami sterydowymi. Leki immunomodulujące są skuteczne i wyraźnie poprawiają stan chorego, ale jak zawsze w przypadku tej grupy leków konieczne jest wyważenie potencjalnych korzyści i strat zdrowotnych wynikających z działania zasadniczego leku i działań ubocznych, szczególnie że pozytywne efekty leczenia mogą się pojawić dopiero przy dłuższym stosowaniu.
Leczenie chirurgiczne jest konieczne u około 70% pacjentów. Interwencja chirurga nie zapobiega nawrotom choroby i stąd u około połowy chorych poddanych leczeniu chirurgicznemu konieczna jest ponowna operacja.
Leczenie dietetyczne powinno być dostosowane do indywidualnej sytuacji chorego.
W przebiegu choroby mogą występować samoistne remisje, leczenie poprawia stan chorego, należy jednak mieć na względzie postępujący charakter choroby i jej przewlekły przebieg. Prawidłowe leczenie i właściwa opieka pozwalają chorym na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, mimo istniejącego stale problemu ze zdrowiem. Śmiertelność związana z chorobą jest bardzo niska. Należy pamiętać, że głównymi przyczynami śmierci z powodu choroby są rak jelita grubego i cienkiego. Dlatego stały kontakt z lekarzem, systematyczne badania kontrolne, także w okresach poprawy, są niezwykle istotne i pozwalają na zmniejszenie tego zagrożenia.
Poinformuj znajomych o tym artykule:
REKLAMA
Inne w tym dziale:
- Podnośniki koszowe, usługi dźwigowe. Bydgoszcz REKLAMA
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Ortopeda. Chirurgia ortopedyczna. Medycyna sportowa. Warszawa REKLAMA
- Zatrucia pokarmowe. Biegunka bakteryjna
- Rola jelita grubego w organizmie
- Żołądek. Regulacja wydzielania kwasu solnego
- Żołądek. Czynność wydzielnicza żołądka
- Żołądek. Anatomia żołądka
- Czynnościowe zaburzenia jelitowe. Gazy, odbijania, wzdęcia.
- Czynnościowe zaburzenia jelitowe. Zespół jelita drażliwego
- Najczęściej występujące (w listach od Państwa!) choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego. Lamblioza
- Najczęściej występujące (w listach od Państwa!) choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego. Owsica
- Mechanizm współdziałania prebiotyków i probiotyków w przewodzie pokarmowym człowieka
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
