• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Dmuchawiec, ulubiona wiosenna zabawka dzieci. Puszyste nasionka tego popularnego chwastu rozsiewa wiatr i dzieciaki! Niestety, również na moim trawniku.
Książki ogrodnicze nie podają, jak hodować dmuchawce, choć trawnik kwitnących mleczy to śliczny widok (niestety, tylko przez chwilę), za to pełne są porad, jak się go pozbyć. Niestety, jest to równie trudne jak w przypadku perzu. Mimo pewnej, hmm... nachalności, Mniszek dwojga nazwisk - p.v. Lekarski s.v. Pospolity, to bardzo zasłużone ziele lecznicze.

Mniszek ma, podobnie jak perz i pokrzywa, działanie moczopędne. Mechanizm działania moczopędnego jest taki jak pokrzywy - działa saluretycznie i bywa dodawany do mieszanek moczopędnych.
Pierwszym jednak wskazaniem do stosowania tego ziółka są choroby przewodu pokarmowego, a szczególnie choroby wątroby. Tu muszę wtrącić słów kilka o funkcji wątroby i co z tego wynika dla tych, którzy chcą się sami leczyć ziołami (i nie tylko).

Otóż wątroba jest miejscem które spełnia podwójną rolę - wpływa na trawienie i nadzoruje jego wyniki. Wpływa na trawienie, ponieważ produkowane w wątrobie kwasy żółciowe są niezbędne do prawidłowego trawienia tłuszczy, a nadzoruje „wyniki” trawienia, ponieważ substancje, które wchłaniają się w jelitach i trafiają do krwioobiegu, są w wątrobie magazynowane (np. węglowodany w postaci glikogenu) lub metabolizowane (np. około 85% białek osocza jest wytwarzanych w wątrobie). Do wątroby trafiają nie tylko substancje nam przyjazne - również wchłonięte lub wyprodukowane w organizmie toksyny. Dlatego wątroba jest narządem bardzo narażonym na uszkodzenia, i odwrotnie, jej uszkodzenie dla naszego zdrowia ma bardzo poważne konsekwencje. Uff...

Wytwarzanie, wydzielanie i dystrybucja żółci są związane z trawieniem i metabolizmem tłuszczów. W ciągu doby w miąższu wątroby wytwarzanych jest 250-1100 ml żółci. Żółć spływa drogami żółciowymi do pęcherzyka żółciowego, skąd jest uwalniana „w miarę potrzeb” do dwunastnicy. A miarą potrzeb jest ilość pokarmu i zawartość w nim tłuszczu. Stąd prosty wniosek, że przy niedomaganiach wątroby skuteczna jest dieta niskotłuszczowa.

A co poza tym? A poza tym mniszek lekarski, który działa żółciotwórczo i żółciopędnie. I tu mogą pojawiać się problemy. Jeśli niedomodze wątroby towarzyszy kamica pęcherzyka, i/lub odpływ żółci z pęcherzyka jest utrudniony, to podanie leku zwiększającego ilość żółci może nasilić dolegliwości, lub wręcz spowodować atak ostrego bólu. Warto o tym pamiętać, bo „coś ziołowego na wątrobę” nie zawsze wychodzi na zdrowie. W kamicy żółciowej preparaty z mniszka lekarskiego (i innych ziół żółciotwórczych, takich jak np. liść mięty, liść boldo, karczochy) lepiej stosować w porozumieniu z lekarzem. U „kamieniczników” w potrzebie skuteczniejsze będą zioła ułatwiające opróżnianie pęcherzyka żółciowego (takie jak np. owoc kminku czy kopru włoskiego).

Mniszek, poza działaniem na wątrobę, wywiera wpływ na wydzielanie soku żołądkowego i jest składnikiem licznych mieszanek „na wątrobę i trawienie”, także nalewek, suchych wyciągów, granulatów, herbatek ziołowych. Zawarte w soku mlecznym związki mają słabe działanie hypoglikemiczne i są składnikiem mieszanek ziołowych polecanych w cukrzycy.



Fot. Ewa Wojas, zdrowemiasto.pl

Mniszek lekarski (Taraxacum officinale). Surowcem jest ziele mniszka lub korzeń mniszka z zielem (Taraxaci radix cum herba). Składniki środka leczniczego: Korzeń mniszka wraz z zielem zawiera substancje goryczowe, trójterpeny i fitosterole.

Zastosowanie: W zaburzeniach odpływu żółci, w celu zwiększenia wydalania moczu, w braku apetytu, w zaburzeniach trawienia.

Przeciwwskazania: Niedrożność dróg żółciowych, niedrożność jelit. W kamicy pęcherzyka stosować w porozumieniu z lekarzem.

Działania uboczne: Może powodować dolegliwości żołądkowe (zwiększa wydzielanie soku żołądkowego).

Interakcje: Nieznane.

Dawkowanie: W postaci naparu 1 łyżkę pokrojonego surowca na 1/2 szklanki wody, w postaci odwaru - 3-4g surowca na 1/2 szklanki wody, w postaci nalewki 3 razy dziennie po 10-15 kropli, lub wg wskazań na ulotce dołączonej do leku.

W ziołowej kosmetyce mniszek bywa (rzadko) polecany do oczyszczania i pielęgnacji suchej, starzejącej się skóry. Sok z mniszka można stosować do leczenia kurzajek.
Podobno z liści i kwiatów mniszka można wyrabiać wino, z samych liści - piwo mniszkowe. Z korzenia mniszka uzyskuje się barwniki - z dodatkiem ałunu karmazynowy, a z żelazem - od żółtego do brązowego. No i króliki mają co jeść! My również, ale o tym w "Kuchni ogrodowej".

lek. med. Ewa Wojas, 18-06-2009, zdrowemiasto.pl

Ogród Ewy | Korzenie zdrowia | Zdrowie i uroda | Odchudzanie | Dieta