• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Październik to miesiąc walki z rakiem piersi. Z tej okazji w Warszawie odbyła się kolejna edycja warsztatów z zakresu mammografii dla lekarzy radiologów i klinicystów, podczas których mogli zapoznać się i sami przeanalizować wyniki cyfrowych badań mammograficznych. Warsztaty poprowadził, zaproszony przez firmę Carestream, prof. Roland Holland, światowej sławy specjalista w dziedzinie skrinningu mammograficznego, główny patolog holenderskiego programu badań mammograficznych z Narodowego Centrum Specjalistyczno-Szkoleniowego ds. Walki z Rakiem Piersi w Holandii.

Warsztaty zostały zrealizowane z wykorzystaniem najnowszego oprogramowania i technik cyfrowych. Ale sam, nawet najnowocześniejszy sprzęt to nie wszystko. Aby odpowiednio wcześnie wykryć zmiany, nie tylko nowotworowe w piersi, ważne jest doświadczenie i wprawne oko osoby, która przeprowadza badanie i je opisuje. Profesor Holland, pracujący w holenderskim Narodowym Centrum Kształcenia w zakresie Diagnostyki Raka Piersi, stworzył program dla radiologów, który pomaga doskonalić ich umiejętności wykrywania i oceny zmian nowotworowych piersi. Program polega na porównywaniu  kilkudziesięciu zdjęć i poddawaniu ich własnej ocenie diagnostycznej. Mylna odpowiedź jest analizowana. Dzięki porównaniu serii zdjęć możliwe jest określenie, dlaczego i jaka drobna zmiana nowotworowa nie została dostrzeżona przez radiologa Zdjęcia wykorzystywane podczas warsztatów były wykonywane kobietom podczas programów przesiewowych realizowanych w Holandii od lat 70-tych. Kobiety poddawały się diagnostyce skrinningowej w zakresie wykrywania raka piersi w odstępie kilku lat. U części przeoczono pojawienie się bardzo wczesnych zmian nowotworowych.

Populacyjny program wczesnego wykrywania raka piersi funkcjonuje w Polsce od jesieni 2006 roku, podczas gdy w Holandii już w 1975 roku rozpoczął się program skrinningowy, który jest jednocześnie drugim najstarszym programem skrinningowym na świecie. Pierwszy powstał rok wcześniej w Nowym Jorku. W Polsce na badania mammograficzne zgłasza się zaledwie 43% kobiet, w Holandii ponad 80%.
- Zajmujemy się skrinningiem od bardzo dawna i dzięki temu mamy za sobą wiele doświadczeń, wiele przeanalizowanych badań i zdiagnozowanych pacjentek. Rak jest chorobą, która się rozprzestrzenia. Problemem jest, że zazwyczaj jest wykrywany w zbyt późnym stadium. Należy nauczyć ludzi jak diagnozować wcześniej, jak odpowiednio rozpoznać wczesne stadium raka – powiedział dr Roland Holland.

Uczestnicy warsztatów mieli do dyspozycji 3 badania tej samej pacjentki wykonane w równych odstępach czasowych. Na ostatnim obrazie widoczny był już zaawansowany nowotwór. Drugie badanie zostało wykonane 2 lata wcześniej, pierwsze natomiast 4 lata przed badaniem ostatnim. Porównując wszystkie zdjęcia, widać, że można było dokonać diagnozy przy drugim badaniu. Rak był wtedy widoczny. Każdy radiolog ma w swoim doświadczeniu nie zdiagnozowane przypadki i chodzi właśnie o to, aby zminimalizować ich liczbę do minimum poprzez doskonalenie swoich umiejętności w czytaniu obrazów mammograficznych. Bardzo ważne jest, żeby diagnozując pacjentkę, sięgnąć do wszystkich badań jakie wykonywała w przeszłości. Niektóre nowotwory rozwijają się tak powoli, że dopiero cofnięcie się do pierwszego badania daje nam prawidłowy obraz.
Każde badanie jest obarczone ryzykiem błędu, a przyczyny mogą być różne, wystarczy, że spadnie napięcie prądu i już jakość zdjęcia jest słabsza, może to być wada aparatu albo błąd samego technika. – zauważyła dr Cymerman. Dlatego tak ważna jest praktyka, która pozwoli na wykrycie nowotworu na tyle wcześnie, że możliwe będzie całkowite wyleczenie.

* * *

Rak piersi w liczbach:

• Nowotwory złośliwe są pierwszą przyczyną zgonu kobiet w wieku poniżej 65 lat, zaś pierwsze miejsce zajmuje rak piersi
• Co 16sta Polka zachoruje na tę chorobę.
• W Polsce notuje się prawie 10.000 nowych przypadków zachorowań rocznie. Oznacza to, że każdego roku na raka piersi zachoruje 30 kobiet na 100.000.
• Umieralność na raka piersi rośnie w tempie 1,6% rocznie, a struktura zaawansowania klinicznego jest zła, a nawet fatalna. Rak piersi po prostu wykrywany jest zbyt późno. Za "przypadki wczesne" uznaje się zmiany (guzy) o średnicy poniżej 0,5 cm. Tylko w 20% przypadków chorobę rozpoznaje się we wczesnym stadium zaawansowania. Wtedy szanse na wyleczenie są bardzo duże.
• Rak piersi jest nowotworem o długiej fazie przedklinicznej, objawia się po latach utajonego wzrostu. Najwięcej zachorowań obserwuje się u kobiet pomiędzy 50. a 70. rokiem życia. Problem dotyczy jednak wszystkich kobiet po 20. roku życia.
• Prawdopodobieństwo wystąpienia raka rośnie z wiekiem.

Każda kobieta w wieku między 50-69. r.ż. powinna co dwa lata wykonywać mammografię – zawsze trzeba brać ze sobą WSZYSTKIE dotychczasowe zdjęcia – to arcyważne!!!

Karolina Wichrowska, 30-10-2012, zdrowemiasto.pl

Warto wiedzieć

Prof. Roland Holland
Roland Holland urodzony na Węgrzech, wykształcenie medyczne zdobył w Budapeszcie, gdzie specjalizował się w anatomii patologicznej. W wieku 40 lat zaczął nowe życie jako onkolog dziecięcy, w holenderskiej miejscowości Nijmegen, po ucieczce wraz z rodziną z komunistycznych Węgier, przez Nigerię, gdzie założył pierwszy oddział patologii w Port Harcourt. W 1975 r. wraz z radiologiem, dr. Janem Hendriks’em, zapoczątkował pierwszy w Europie projekt mammograficznych badań przesiewowych. Dzięki obiecującym wynikom badań pilotażowych przeprowadzonych w Nijmegen i Utrechcie, w 1988 r. rozpoczęto w Holandii ogólnokrajowy projekt mammograficznych badań przesiewowych.
W ciągu ostatnich 15 lat prof. Holland pełnił funkcję kierownika Eksperckiego Centrum Szkoleniowego ds. Badań Przesiewowych w kierunku Raka Piersi (LRCB) w Nijmegen - Nijmegen Expert and Training Centre for Breast Cancer Screening. Centrum to odpowiedzialne jest za szkolenie wszystkich patologów, lekarzy oraz techników radiologów biorących udział w krajowym programie badań przesiewowych oraz programie kontroli jakości technicznej i medycznej badań obrazowych. Głównymi dziedzinami badań naukowych dr. Hollanda były modele dystrybucji raka piersi, włączając modele wzrostu DCIS i korelacje mammograficzno-patologiczne
w raku piersi. Prof. jest członkiem komisji Europejskiej Organizacji Referencyjnej ds. Zapewnienia Jakości w Badaniach Przesiewowych Piersi i Usługach Diagnostycznych EUREF (European Reference Organization of Quality Assured Breast Screening and Diagnostic Services). Organizacja ta jest odpowiedzialna za certyfikację pięciu niemieckich centrów referencyjnych, które rozpoczęły niedawno niemiecki, krajowy projekt mammograficznych badań przesiewowych. Prof. Holland brał udział w powstaniu ponad 100 prac naukowych i wielu projektów naukowych związanych z rakiem piersi. W 2005 roku, za swoją pracę, został uhonorowany w przez królową Holandii Orderem Lwa Niderlandzkiego. Obecnie, jako profesor emerytowany patologii, pełni rolę doradcy w projektach naukowych i edukacyjnych LRCB, Uniwersytetu Radbound Centrum Medycznego Nijmegen (Radboud University Nijmegen Medical Centre).
(Więcej informacji znaleźć można w magazynie „Cancer World”, 2006 r., wyd.: wrzesień-październik).

Informator | Rozmaitości | Kraj | Świat | Ciekawostki | Edukacja | Spotkania | Eko | Wypoczynek