Ekstremizm polityczny jako zjawisko psychologiczne
Z ARCHIWUM PRZEGLĄDU EUREKA
To cechy mentalności społeczno-politycznej, a nie osobowościowe decydują o przynależności do ugrupowań ekstremistycznych politycznie. Można więc zapobiegać takim postawom poprzez odpowiednie programy edukacyjne.
Kto i dlaczego podatny jest na ideologie ekstremistyczne? Tradycyjnie próbuje się wyjaśniać ten fenomen w oparciu o cechy osobowościowe, takie jak autorytaryzm i dogmatyzm. Jest to jednak mało efektywne głównie dlatego, że osobowość jest względnie stabilna, podczas gdy preferencje polityczne zmieniają się. Dlatego w badaniach postanowiono uwzględnić nie tylko cechy osobowościowe, ale także mentalność społeczno-polityczną osób skłonnych do przyjmowania postaw ekstremistycznych.
Z cech osobowościowych wzięto pod uwagę stopień dogmatyzacji umysłu (wysoki stopień dogmatyzacji oznacza brak tolerancji na odmienne poglądy, uległość wobec autorytetów, postrzeganie zdarzeń w wąskiej perspektywie czasowej) oraz nietolerancji wieloznaczności (skłonność do "czarno-białego" ujmowania świata). Natomiast analizowanymi cechami mentalności społeczno-politycznej były: emocjonalne skojarzenia z pojęciem "demokracja", ocena państwa (w skali od "państwo najgorsze z możliwych" do "państwo idealne") oraz model idealnego państwa (państwo demokratyczne, opiekuńcze i narodowe).
Okazało się, że to cechy mentalności społeczno-politycznej, a nie osobowościowe decydują o przynależności do ugrupowań ekstremistycznych politycznie (zarówno prawicowych jak i lewicowych). Ekstremiści tak prawicowi jak i lewicowi podobnie negatywnie oceniają państwo i demokrację jako system polityczny. Różnią się natomiast wyobrażeniem o idealnym modelu państwa; dla ekstremistów prawicowych jest to państwo narodowe, zaś dla ekstremistów lewicowych - państwo opiekuńcze. Natomiast nieekstremiści przejawiają względnie pozytywną postawę zarówno wobec państwa polskiego w jego obecnej formie, jak i demokrację. Preferują też jako państwo idealne - system demokratyczny.
Otrzymane wyniki pozwalają lepiej zrozumieć motywację ludzi do podejmowania aktywności ekstremistycznej politycznie (silne niezadowolenie z rzeczywistości społeczno-politycznej i specyficzne standardy idealne, jakie powinno spełniać państwo). Mogą też pomóc w opracowaniu programów edukacyjnych zapobiegających kształtowaniu się antydemokratycznych postaw społeczno-politycznych. (A.Ch.)
/Przegląd EUREKA, Nr 1(13)/2002, NAUKI HUMANISTYCZNE, Psychologia i Pedagogik/
Kto i dlaczego podatny jest na ideologie ekstremistyczne? Tradycyjnie próbuje się wyjaśniać ten fenomen w oparciu o cechy osobowościowe, takie jak autorytaryzm i dogmatyzm. Jest to jednak mało efektywne głównie dlatego, że osobowość jest względnie stabilna, podczas gdy preferencje polityczne zmieniają się. Dlatego w badaniach postanowiono uwzględnić nie tylko cechy osobowościowe, ale także mentalność społeczno-polityczną osób skłonnych do przyjmowania postaw ekstremistycznych.
Z cech osobowościowych wzięto pod uwagę stopień dogmatyzacji umysłu (wysoki stopień dogmatyzacji oznacza brak tolerancji na odmienne poglądy, uległość wobec autorytetów, postrzeganie zdarzeń w wąskiej perspektywie czasowej) oraz nietolerancji wieloznaczności (skłonność do "czarno-białego" ujmowania świata). Natomiast analizowanymi cechami mentalności społeczno-politycznej były: emocjonalne skojarzenia z pojęciem "demokracja", ocena państwa (w skali od "państwo najgorsze z możliwych" do "państwo idealne") oraz model idealnego państwa (państwo demokratyczne, opiekuńcze i narodowe).
Okazało się, że to cechy mentalności społeczno-politycznej, a nie osobowościowe decydują o przynależności do ugrupowań ekstremistycznych politycznie (zarówno prawicowych jak i lewicowych). Ekstremiści tak prawicowi jak i lewicowi podobnie negatywnie oceniają państwo i demokrację jako system polityczny. Różnią się natomiast wyobrażeniem o idealnym modelu państwa; dla ekstremistów prawicowych jest to państwo narodowe, zaś dla ekstremistów lewicowych - państwo opiekuńcze. Natomiast nieekstremiści przejawiają względnie pozytywną postawę zarówno wobec państwa polskiego w jego obecnej formie, jak i demokrację. Preferują też jako państwo idealne - system demokratyczny.
Otrzymane wyniki pozwalają lepiej zrozumieć motywację ludzi do podejmowania aktywności ekstremistycznej politycznie (silne niezadowolenie z rzeczywistości społeczno-politycznej i specyficzne standardy idealne, jakie powinno spełniać państwo). Mogą też pomóc w opracowaniu programów edukacyjnych zapobiegających kształtowaniu się antydemokratycznych postaw społeczno-politycznych. (A.Ch.)
/Przegląd EUREKA, Nr 1(13)/2002, NAUKI HUMANISTYCZNE, Psychologia i Pedagogik/
Poinformuj znajomych o tym artykule:
Inne w tym dziale:
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Choroba Parkinsona – coraz więcej chorych, coraz pilniejsza potrzeba uruchomienia programu opieki kompleksowej
- „Ambasadorzy profesjonalnej terapii ran” – konkurs dla pielęgniarek i położnych, które zmieniają standardy leczenia ran
- Plaga niewydolności serca: Statystyki nie pozostawiają złudzeń
- Model skróconej ścieżki pacjenta dla szczepień zalecanych w POZ – wnioski z debaty Vaccine Meeting 2025
- Rak płuca – nowe możliwości chirurgii i leczenia okołooperacyjnego. Czy są dostępne w Polsce?
- Świadomy wybór terapii: bezpłatne konsultacje dla pacjentów z diagnozą chłoniaka, przewlekłej białaczki limfocytowej i szpiczaka
- Neurolodzy i psychiatrzy zacieśniają współpracę na rzecz zdrowia mózgu
- Anna Kupiecka o kwietniowej liście refundacyjnej: bardzo ważne decyzje refundacyjne w onkologii
- 15 000 Pracowników Służby Zdrowia w Polsce narażonych na leki niebezpieczne – kluczowa rola bezpiecznego przygotowania leków
- Rekordowe liczby zgonów z powodu grypy
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
![]() |