• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Trwają prace legislacyjne nad projektem Ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. W ostatnim czasie dokument został skierowany do prac sejmowych. Eksperci Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali wciąż jednak postulują o uwzględnienie w projekcie zapisu dot. bezpieczeństwa personelu medycznego, w tym zapewnienia odpowiednich warunków pracy medykom. Ich zdaniem zadbanie o bezpieczny sprzęt i procedury jest niezbędne, by w polskich szpitalach pacjenci mogli otrzymywać pomoc najwyższej jakości.

Już niebawem zaczną się głosowania w Sejmie nad projektem Ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Tymczasem prawie 1/3 placówek medycznych wskazała, że sprzęt bezpieczny stanowi w ich przypadku maksymalnie 15%. Wnioski z przeprowadzonego programu certyfikacyjnego Bezpieczny Szpital to Bezpieczny Pacjent pokazują, że ponad 75% placówek medycznych nie posiada elektronicznego systemu rejestracji zranień pracowników ostrymi narzędziami czy też ekspozycji na materiał biologiczny. Zaledwie 24% szpitali każdorazowo stosuje do pobierania krwi pacjenta zamknięte systemy. Brakuje również bezpiecznych procedur w podawaniu chociażby leków cytotoksycznych stosowanych m.in. w leczeniu onkologicznym. Ponad połowa szpitali nie przeprowadza szkoleń dla pracowników w zakresie ekspozycji na leki cytotoksyczne. Szkolenia takie powinny obejmować zapobieganie ekspozycjom oraz postępowanie w sytuacjach awaryjnych. Kaniule bezpieczne minimalizujące ryzyko zakłucia stosuje mniej niż połowa (43%) jednostek szpitalnych.

Zdaniem ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali w krajach zachodnich politykę budowania bezpieczeństwa szpitali zaczyna się od procedur zapewniających bezpieczeństwo zarówno personelu, jak i pacjenta. Chodzi o to, by bezpieczny sprzęt oraz procedury bezpieczeństwa, jak również szkolenia personelu, pomagały unikać zdarzeń niepożądanych. „Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali od początku istnienia za najważniejszy cel stawia sobie właśnie zmianę procedur, które wpłyną na bezpieczne warunki pracy personelu i zapewnią bezpieczeństwo pacjentom” – podkreśla Mariola Łodzińska, Wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Projekt Ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta, w którego opiniowaniu Koalicja brała czynny udział, jest dobrym początkiem zmian systemowych w omawianym zakresie. „Działania mające na celu zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy dla personelu medycznego powinny być obowiązkiem każdego szpitala. Ich wdrożenie z pewnością przyczyni się do większej rozpoznawalności placówki medycznej jako instytucji dbającej o swoich pracowników, a tym samym o pacjentów, którzy otrzymają opiekę najwyższej jakości” – komentuje Paweł Witt, Przewodniczący Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.

Postulaty Koalicji

Ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta to jeden z najważniejszych dokumentów przygotowanych w Ministerstwie Zdrowia. Projekt ustawy ma na celu wdrożenie rozwiązań prawno-organizacyjnych, które w sposób kompleksowy i skoordynowany będą realizowały priorytety polityki zdrowotnej w obszarze jakości. Zgodnie jednak z praktyką obowiązującą i obecnie wdrażaną w wielu krajach UE zdarzenia niepożądane powinny być najpierw eliminowane wśród personelu medycznego.

• Analiza finansowa związana z zagadnieniem jakości

W projekcie Ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta jest bardzo istotny element – analizy klinicznej. Zapis ten pozwoli na stałe reagowanie i sprawniejszą poprawę jakości, dostosowaną do danych pochodzących ze szpitali z całej Polski. Z perspektywy Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali istotna kwestia to wykonywanie analiz finansowych dot. zagadnień jakościowych, czyli określanie, jakie koszty pociągają za sobą występujące zdarzenia niepożądane. Aktualnie punkt ten nie jest ujęty w projekcie. System zarządzania jakością obniży koszty związane ze zdarzeniami niepożądanymi. Przykładowo: zakłucie i zranienie pracownika medycznego skutkuje jego absencją oraz koniecznością wykonania u niego panelu badań diagnostycznych poekspozycyjnych, a nawet podjęcia leczenia. Z kolei odcewnikowe zakażenie skutkuje wymianą cewnika, a to oznacza koszt dodatkowego sprzętu oraz dłuższy pobyt pacjenta w szpitalu. Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali dostrzega nierozerwalne powiązanie pomiędzy personelem medycznym a pacjentem. Dzięki wdrożeniu systemu wspieranego analizą kosztów byłaby możliwa ocena skutków finansowych wynikających z zarejestrowanych zdarzeń niepożądanych. Otrzymane dane byłyby bardzo przydatne w dążeniu do stałej poprawy jakości w szpitalach.


• Szkolenia personelu

Z perspektywy Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali – praktyków branży medycznej, szkolenia powinny być organizowane co najmniej raz na kwartał. Zakres szkoleń powinien dotyczyć m.in. ryzyka ekspozycji na materiał biologiczny, ekspozycji na leki cytotoksyczne, prawidłowych praktyk rejestracji zdarzeń niepożądanych dot. pracowników i pacjentów.


• Korzystanie ze sprzętu bezpiecznego

Nie powinien być akredytowany szpital, który takiego sprzętu zapewnia mniej niż połowę z całego sprzętu stosowanego w placówce. Według wytycznych UE, co dokładnie ukazuje opublikowany przez Komisję Europejską terminarz: Medical Devices and in vitro Diagnostic Medical Devices, docelowo do 2025 roku cały sprzęt powinien być zastąpiony sprzętem bezpiecznym i tylko taki będzie dostępny w obrocie. Jest to więc konieczność, do której szpitale powinny jak najszybciej się dostosować.


• Rozszerzony katalog kryteriów jakości

W kryteriach jakości wskazanych w projekcie rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie wskaźników jakości opieki zdrowotnej powinny być uwzględnione m.in.: monitorowanie bezpieczeństwa personelu medycznego, rejestrowanie zdarzeń niepożądanych dotyczących personelu medycznego, procedury związane z zapobieganiem skażeniom lekiem cytotoksycznym, szkolenia w zakresie podnoszenia bezpieczeństwa i jakości oraz wykorzystanie sprzętu bezpiecznego.

Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali postuluje między innymi wprowadzenie mechanizmu finansowego polegającego na promowaniu rozwiązań bezpiecznych, utworzenie centralnego elektronicznego rejestru zdarzeń niepożądanych również z udziałem personelu, opracowanie definicji jakości, a także wskazanie kryteriów jej oceny. Część z tych postulatów została uwzględniona, natomiast Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali nadal zabiega o bezpieczeństwo personelu medycznego, które wciąż jest pomijane w pracach legislacyjnych.

Anna Kuropatnicka-Jurek, 13-01-2023, zdrowemiasto.pl

Informator | Rozmaitości | Kraj | Świat | Ciekawostki | Edukacja | Spotkania | Eko | Wypoczynek