Naukowcy promieniowaniem „czyszczą” żywność z bakterii i pleśni
INFORMATOR. Kraj

Fot. zdrowemiasto.pl
Znajdujące się w żywności chorobotwórcze bakterie, pleśnie i pasożyty można skutecznie i bezpiecznie zwalczać za pomocą promieniowania jonizującego - przekonują uczeni z warszawskiego Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej (IChTJ). Jest to jedna z dwóch polskich instytucji przeprowadzających radiacyjną obróbkę produktów spożywczych.
"Radiacyjna obróbka produktów spożywczych to skuteczny sposób przeciwdziałania zatruciom pokarmowym wywołanym spożyciem biologicznie zanieczyszczonych pokarmów. Rozpowszechniona na całym świecie metoda jeszcze nie zdobyła popularności w Unii Europejskiej" - napisano w komunikacie IChTJ przesłanym PAP.
Doskonalone od ponad 50 lat radiacyjne metody sterylizacji produktów spożywczych i tzw. dekontaminacji mikrobiologicznej - czyli zredukowania liczby znajdujących się w nim mikroorganizmów - w wielu krajach wciąż nie są stosowane powszechnie.
"Na podstawie wieloletnich badań nie stwierdzono ujemnych skutków podawania napromieniowanej żywności ludziom. Żywność ta jest bezpieczna pod względem mikrobiologicznym i toksykologicznym" - mówi prof. Wojciech Migdał z IChTJ.
Akcelerator wytwarzający wysokoenergetyczne elektrony do dekontaminacji żywności w stacji Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie-Włochach. Źródło: IChTJ
Radiacyjna obróbka żywności polega na użyciu promieniowania jonizującego do całkowitej sterylizacji lub dekontaminacji produktu.
Jak wyjaśniają specjaliści z IChTJ, podczas zabiegu stosuje się promieniowanie gamma pochodzące z izotopu promieniotwórczego kobaltu lub wysokoenergetyczne elektrony wytwarzane w akceleratorach.
Z kilku tysięcy pracujących na świecie akceleratorów elektronów ponad 100 służy właśnie do utrwalania żywności. "Rodzaje źródeł promieniowania oraz zasady eksploatacji urządzeń radiacyjnych zostały uregulowane przez normy międzynarodowe. Gwarantują one, że w artykułach spożywczych przy napromieniowaniu nie powstaną substancje szkodliwe dla zdrowia" - czytamy w komunikacie Instytutu.
Jak przebiega proces obróbki radiacyjnej? Promieniowanie jonizujące - tłumaczą eksperci - niszczy DNA drobnoustrojów. W efekcie dochodzi do zaburzenia ich funkcji reprodukcyjnych i życiowych, dzięki czemu napromieniowany produkt jest bezpieczniejszy w spożyciu.
"Towary dłużej zachowują świeżość, bo przy zabiegu giną też mikroorganizmy, pleśnie, grzyby i pasożyty odpowiedzialne za rozkład żywności. W przypadku produktów dojrzewających lub kiełkujących (np. ziemniaków) ich okres przydatności do spożycia zostaje wydłużony" - wyjaśniają uczeni.
Jak przekonują, wywołane promieniowaniem zmiany w podstawowych składnikach żywności, tj. węglowodanach, białkach i tłuszczach, nie mają istotnego wpływu na wartość odżywczą artykułu spożywczego. Niezmienione pozostają również ich walory smakowe.
Jak podaje IChTJ, rocznie na świecie utrwala się w ten sposób ponad 400 tys. ton przypraw, warzyw, ziaren, owoców, mięsa i innych produktów. Liderami na rynku są Chiny, które w ponad stu stacjach utrwalają w ten sposób prawie 150 tys. ton żywności. Na drugim miejscu są Stany Zjednoczone z prawie 100 tys. ton żywności i około 20 stacjami. W Unii Europejskiej obróbkę radiacyjną najczęściej stosują Belgia, Francja i Holandia.
Radiacyjna dekontaminacja produktów spożywczych w stacji Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej przy ul. Dorodnej w Warszawie. Źródło: IChTJ
Przepisy UE zezwalają jedynie na radiacyjną dekontaminację przypraw suchych, w tym suszonych ziół aromatycznych oraz przypraw korzennych i warzywnych. Zgodnie z prawem unijnym każdy kraj członkowski dysponuje własnym wykazem środków spożywczych, które można poddać działaniu promieniowania jonizującego.
"Rocznie w IChTJ poddajemy dekontaminacji mikrobiologicznej ponad sto ton przypraw, ziół i suszonych warzyw" - deklaruje prof. Migdał. Zezwolenie Głównego Inspektora Sanitarnego dopuszcza również możliwość utrwalania promieniowaniem jonizującym ziemniaków, cebuli, czosnku i pieczarek.
Obróbkę żywności za pomocą promieniowania jonizującego zaaprobowały Światowa Organizacja Zdrowia, Organizacja Narodów Zjednoczonych d/s Wyżywienia i Rolnictwa oraz Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej.
"Radiacyjna obróbka produktów spożywczych to skuteczny sposób przeciwdziałania zatruciom pokarmowym wywołanym spożyciem biologicznie zanieczyszczonych pokarmów. Rozpowszechniona na całym świecie metoda jeszcze nie zdobyła popularności w Unii Europejskiej" - napisano w komunikacie IChTJ przesłanym PAP.
Doskonalone od ponad 50 lat radiacyjne metody sterylizacji produktów spożywczych i tzw. dekontaminacji mikrobiologicznej - czyli zredukowania liczby znajdujących się w nim mikroorganizmów - w wielu krajach wciąż nie są stosowane powszechnie.
"Na podstawie wieloletnich badań nie stwierdzono ujemnych skutków podawania napromieniowanej żywności ludziom. Żywność ta jest bezpieczna pod względem mikrobiologicznym i toksykologicznym" - mówi prof. Wojciech Migdał z IChTJ.
Radiacyjna obróbka żywności polega na użyciu promieniowania jonizującego do całkowitej sterylizacji lub dekontaminacji produktu.
Jak wyjaśniają specjaliści z IChTJ, podczas zabiegu stosuje się promieniowanie gamma pochodzące z izotopu promieniotwórczego kobaltu lub wysokoenergetyczne elektrony wytwarzane w akceleratorach.
Z kilku tysięcy pracujących na świecie akceleratorów elektronów ponad 100 służy właśnie do utrwalania żywności. "Rodzaje źródeł promieniowania oraz zasady eksploatacji urządzeń radiacyjnych zostały uregulowane przez normy międzynarodowe. Gwarantują one, że w artykułach spożywczych przy napromieniowaniu nie powstaną substancje szkodliwe dla zdrowia" - czytamy w komunikacie Instytutu.
Jak przebiega proces obróbki radiacyjnej? Promieniowanie jonizujące - tłumaczą eksperci - niszczy DNA drobnoustrojów. W efekcie dochodzi do zaburzenia ich funkcji reprodukcyjnych i życiowych, dzięki czemu napromieniowany produkt jest bezpieczniejszy w spożyciu.
"Towary dłużej zachowują świeżość, bo przy zabiegu giną też mikroorganizmy, pleśnie, grzyby i pasożyty odpowiedzialne za rozkład żywności. W przypadku produktów dojrzewających lub kiełkujących (np. ziemniaków) ich okres przydatności do spożycia zostaje wydłużony" - wyjaśniają uczeni.
Jak przekonują, wywołane promieniowaniem zmiany w podstawowych składnikach żywności, tj. węglowodanach, białkach i tłuszczach, nie mają istotnego wpływu na wartość odżywczą artykułu spożywczego. Niezmienione pozostają również ich walory smakowe.
Jak podaje IChTJ, rocznie na świecie utrwala się w ten sposób ponad 400 tys. ton przypraw, warzyw, ziaren, owoców, mięsa i innych produktów. Liderami na rynku są Chiny, które w ponad stu stacjach utrwalają w ten sposób prawie 150 tys. ton żywności. Na drugim miejscu są Stany Zjednoczone z prawie 100 tys. ton żywności i około 20 stacjami. W Unii Europejskiej obróbkę radiacyjną najczęściej stosują Belgia, Francja i Holandia.
Przepisy UE zezwalają jedynie na radiacyjną dekontaminację przypraw suchych, w tym suszonych ziół aromatycznych oraz przypraw korzennych i warzywnych. Zgodnie z prawem unijnym każdy kraj członkowski dysponuje własnym wykazem środków spożywczych, które można poddać działaniu promieniowania jonizującego.
"Rocznie w IChTJ poddajemy dekontaminacji mikrobiologicznej ponad sto ton przypraw, ziół i suszonych warzyw" - deklaruje prof. Migdał. Zezwolenie Głównego Inspektora Sanitarnego dopuszcza również możliwość utrwalania promieniowaniem jonizującym ziemniaków, cebuli, czosnku i pieczarek.
Obróbkę żywności za pomocą promieniowania jonizującego zaaprobowały Światowa Organizacja Zdrowia, Organizacja Narodów Zjednoczonych d/s Wyżywienia i Rolnictwa oraz Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej.
Poinformuj znajomych o tym artykule:
Inne w tym dziale:
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Choroba Parkinsona – coraz więcej chorych, coraz pilniejsza potrzeba uruchomienia programu opieki kompleksowej
- „Ambasadorzy profesjonalnej terapii ran” – konkurs dla pielęgniarek i położnych, które zmieniają standardy leczenia ran
- Plaga niewydolności serca: Statystyki nie pozostawiają złudzeń
- Model skróconej ścieżki pacjenta dla szczepień zalecanych w POZ – wnioski z debaty Vaccine Meeting 2025
- Rak płuca – nowe możliwości chirurgii i leczenia okołooperacyjnego. Czy są dostępne w Polsce?
- Świadomy wybór terapii: bezpłatne konsultacje dla pacjentów z diagnozą chłoniaka, przewlekłej białaczki limfocytowej i szpiczaka
- Neurolodzy i psychiatrzy zacieśniają współpracę na rzecz zdrowia mózgu
- Anna Kupiecka o kwietniowej liście refundacyjnej: bardzo ważne decyzje refundacyjne w onkologii
- 15 000 Pracowników Służby Zdrowia w Polsce narażonych na leki niebezpieczne – kluczowa rola bezpiecznego przygotowania leków
- Rekordowe liczby zgonów z powodu grypy
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
![]() |