• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Nowatorski zabieg leczenia nerwicy natręctw

Głęboką stymulację mózgu wykorzystywano już do leczenia pacjentów z chorobą Parkinsona, dystonią, mózgowym porażeniem dziecięcym i ciężkimi postaciami bólów neuropatycznych. W czerwcu prof. Marek Harat z Kliniki Neurochirurgii 10. Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy po raz pierwszy zastosował ją w Polsce u pacjentki z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi (nerwicy natręctw).

Operacja polegała na wszczepieniu elektrod do jądra półleżącego mózgu. Aparat wysyła do nich niewielki prąd, który blokuje powstające w tym ośrodku patologiczne pobudzenia (wywołujące obsesje, przymus wykonywania niektórych czynniki, np. ciągłego mycia rąk, a także lęk i obniżenie nastroju). Pacjentka w zależności od potrzeb sama może włączać i wyłączać stymulator.

Głęboka stymulacja mózgu w leczeniu padaczki

W listopadzie podobną operację, tym razem w leczeniu lekoopornej padaczki, przeprowadzili specjaliści Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie pod kierunkiem dra Pawła Naumana. Głęboką stymulacja mózgu zastosowano u cierpiącej na to schorzenie 35-letniej pacjentki.

Podczas operacji wszczepienia aparatu warszawscy neurochirurdzy wykorzystali obrazowanie mózgu pacjenta. Pomaga ono zlokalizować miejsce, które ma być stymulowane, oraz usytuować cienkie elektrody, którymi doprowadzane są impulsy elektryczne.

Spośród 300 tys. chorych na epilepsję w Polsce, prawie 30 proc. cierpi na chorobę lekooporną. Jeśli leki im nie pomagają, można zastosować operację usunięcia ogniska choroby w mózgu lub stymulację nerwu błędnego. Ale są chorzy, którym nie pomaga żadna z tych metod, wtedy można rozważyć zastosowanie głębokiej stymulacji mózgu.

Nowe możliwości leczenia raka

Nowatorskie szczepionki przeciwnowotworowe i inne rodzaje terapii genowej, w których zamiast DNA będzie wykorzystywane mRNA, czyli genetyczny przepis na białko, mogą wkrótce powstać dzięki wynalazkowi naukowców z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (FUW).

Polskim chemikom, we współpracy z badaczami z Louisiana State University, udało się tak zmodyfikować kwas rybonukleinowy mRNA - będący w komórkach matrycą do produkcji białek - że trzykrotnie wydłużyła się jego trwałość, a wydajność syntezy białek z jego udziałem wzrosła pięciokrotnie.

Dzięki temu możliwe stanie się wykorzystanie mRNA w przeciwnowotworowych szczepionkach lub terapiach genowych, które będą bezpieczniejsze i skuteczniejsze niż obecnie testowane. "Dajemy biologom uniwersalne narzędzie, które umożliwia opracowanie skutecznych szczepionek przeciwko każdej chorobie nowotworowej" - powiedział PAP dr Jacek Jemielity z Zakładu Biofizyki FUW.

Unikatowa operacja stawu biodrowego

To była operacja unikatowa w skali światowej. Przeprowadzili ją ortopedzi Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie, który naprawili biodro trzyletniego Wojtka. Chłopiec był w stanie krytycznym po tym jak wpadł pod autobus i miał stłuczoną głowę oraz płuca, zwichnięty prawy staw biodrowy oraz złamaną miednicę z przemieszczeniem o kilka centymetrów kości miednicy.

Dr hab. Jerzy Sułko, ortopeda i traumatolog, zdecydował się na operację, choć nie było żadnych opisów jak to zrobić (odnotowano jedynie cztery inne skomplikowane przypadki operacyjnego leczenia złamań u dzieci). Nawiercił kość biodrową chłopca w trzech miejscach i grubym podwójnym szwem przymocowałem ją do część chrzęstnej talerza biodrowego (z cienka blaszka kostną). Kość miednicy się zrosła.

Komputer uruchamiany myślą

Wózek inwalidzki, który można prowadzić za pomocą myśli, telefon komórkowy dobierający piosenkę odpowiednią do naszego nastroju - takie możliwości zapewni aplikacja NeurON, opracowana przez młodych naukowców z Politechniki Gdańskiej.

Osobom z bezwładnością ruchową umożliwi ona sterowanie za pomocą myśli wózkiem inwalidzkim lub swobodne obsługiwanie komputera. Wystarczy na głowę założyć opaskę z odpowiednimi czujnikami rozpoznającymi fale mózgowych, podobnie jak elektroencefalograf. Jest ona w stanie wychwytywać zarówno proste myśli, typu "obróć coś", "przekrój", "zmień", jak i mimikę twarzy - mrugnięcie okiem lewym czy prawym oraz proste emocje.

Opaska rozszerzona o specjalne okulary umożliwi postrzeganie nałożonych przez komputer trójwymiarowych obiektów. Wynalazek zdobył II nagrodę w europejskim konkursie Intel Challenge. Pełna jego aplikacja ma być gotowa w połowie 2012 r.

Matryca dla niewidomych

Niewidomy może poczuć kolor i kształt. To zasługa matrycy termicznej zbudowanej przez naukowców z Krakowa. Dzięki niej figury geometryczne nabiorą określonej temperatury i staną się odczuwalne dla osób niewidzących.

"Jesteśmy pionierami w tej dziedzinie. Czegoś takiego na świecie jeszcze nie było" - zapewnił w rozmowie z PAP prof. Andrzej Kos z krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej. Matryca przypomina skrzynkę wielkości kartki papieru i grubości 5-6 cm. Ma gładką powierzchnię, co odróżnia ją od aparatów do odczytywania alfabetu Braille'a.

Urządzenie przygotowano przede wszystkim do celów dydaktycznych. Nauczyciel rysuje jakiś przedmiot na ekranie komputera, a wykonany przez niego ruch myszą jest zamieniany na odpowiedni kształt. Obrazek z ekranu zostanie przełożony na punkty termiczne umieszczone na matrycy. W ten sposób wszystko, co nauczyciel narysuje na ekranie zostanie w sposób termiczny odzwierciedlone na matrycy.

Matryca ma umożliwić wyjaśnienie osobom niewidomym trudnych do wyobrażenia zjawisk, takich jak przemieszczająca się fala.

Zbigniew Wojtasiński, 31-12-2011, naukawpolsce.pl

Informator | Rozmaitości | Kraj | Świat | Ciekawostki | Edukacja | Spotkania | Eko | Wypoczynek