Osteoporoza. Co warto wiedzieć o tej chorobie?
POCZEKALNIA. Szepty
Fot. zdrowemiasto.pl
To jedna z najczęściej występujących chorób kości, na którą cierpią miliony ludzi na całym świecie - w tym kilka milionów w Polsce. Osteoporoza (łac. osteoporosis, kiedyś zwana zrzeszotnieniem kości) to choroba cywilizacyjna. Jej cechą charakterystyczną jest zwiększona łamliwość kości oraz spadek ich gęstości mineralnej. Osłabione i kruche są bardziej podatne na urazy.
Nie tylko ryzyko złamania kończyn jest problemem związanym z tą chorobą. Ponieważ układ kostny wpływa i na inne układy (jak odpornościowy czy nerwowy), osteoporozie często towarzyszą inne dolegliwości. Są to m.in.: bóle głowy, ogólne zmęczenie i osłabienie organizmu, a często również dość drastyczny spadek masy ciała. Choroba prowadzi do niepełnosprawności i utraty samodzielności. Złamania kości udowej są często przyczyną zgonów.
Osteoporoza – choroba nie tylko kobiet
Najczęściej występuje tzw. osteoporoza pierwotna, która jest konsekwencją starzenia się układu szkieletowego. Osteoporoza dość długo była w powszechnej opinii uznawana za chorobę typowo kobiecą. Narażone są na nią kobiety w okresie menopauzy oraz po niej (osteoporoza pomenopauzalna). Po 50. roku życia schorzenie stwierdza się u 30 proc. kobiet. Powodem osłabienia kości są zachodzące w tym czasie zmiany hormonalne (nagły spadek poziomu estrogenów), w wyniku których zaczynają pojawiać się problemy z prawidłowym wchłanianiem wapnia. W okresie menopauzy może wystąpić utrata nawet 7% masy kostnej rocznie.
Jednak nie tylko wiek bywa przyczyną wystąpienia osteoporozy. Czynnikiem sprzyjającym jej rozwojowi jest nieprawidłowa dieta (w szczególności zaś niedobory witaminy D oraz wapnia) oraz brak ruchu, tak ważnego dla zdrowych i mocnych kości. Na pojawienie się osteoporozy wpływ mogą mieć czynniki genetyczne. Częściej chorują osoby, których rodzice czy dziadkowie chorowali na osteoporozę. Choroba nie omija mężczyzn ani też młodych ludzi.
Osteoporoza jest procesem wtórnym (osteoporoza wtórna) przy wielu chorobach (np. nadczynność tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, Choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelit). Niektóre leki stosowane w leczeniu innych chorób mogą zwiększać ryzyko osteoporozy (tzw. osteoporoza polekowa - np. w przypadku leków sterydowych, przeciwpadaczkowych czy psychotropowych).
Objawy i przebieg
Osteoporoza to choroba atakująca podstępnie, objawiająca się bólem pleców, zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, bólami na odcinku piersiowym, a także bólami tzw. krzyża i między łopatkami. Przyczyną bólu jest osiadanie kręgów i związane z tym skrócenie jego długości. Zmniejszająca się zaś gęstość kości sprawia, że człowiek dotknięty tą chorobą staje się bardziej narażony na złamania, zaś wszelkie urazy i kontuzje goją się znacznie dłużej niż w przypadku osób zdrowych. We wczesnym stadium osteoporoza może przebiegać bezobjawowo. Choroba rozwija się przez wiele lat a widocznym sygnałem jej istnienia stają się częste, występujące bez wyraźnej przyczyny złamania kości (tzw. złamania osteoporotyczne - najczęściej kości nadgarstka, kości udowej, kręgów kręgosłupa i - choć znacznie rzadziej występujące - złamania żeber). Do złamań najczęściej dochodzi w domu i najczęściej występują po lekkim urazie, który u zdrowego człowieka nie skutkuje pęknięciem kości.
Metody leczenia
Jak w przypadku każdej choroby tak i tu ważna jest wczesna diagnostyka. U pacjenta bez złamań podstawowym badaniem jest densytometria (badanie densytometryczne kręgosłupa lędźwiowego i biodra - oceniające gęstość mineralną kości z dokładnością do 1 proc.). Densytometrię (ang. Bone Mineral Density – BMD) zaleca się u kobiet po 50 r.ż. oraz u mężczyzn po 60. r.ż. Badanie RTG nie może być podstawą rozpoznania, ponieważ pokazuje tylko zaawansowane stadium choroby.
W profilaktyce choroby ważna jest dieta połączona z aktywnością fizyczną. Mocniejsze mięśnie są w stanie skuteczniej odciążyć szkielet, zaś pod wpływem systematycznego ruchu zwiększa się gęstość kości. Należy pamiętać, że dietę dobiera się zależnie od płci, wieku, trybu życia oraz stanu zdrowia, nie wolno zatem robić tego bez porozumienia się ze specjalistą.
W ramach profilaktyki farmakologicznej osteoporozy wymienia się preparaty wapnia i witaminę D3. W przypadku rozpoznania osteoporozy dołączane są leki poprawiające jakość kości oraz zmniejszające ryzyko złamań. Istotną rolę w leczeniu i ograniczaniu negatywnych skutków osteoporozy odgrywają również witaminy K1 i K2 oraz magnez, bor i potas.
Rozpoznanie i leczenie choroby należy do lekarza specjalisty, np. reumatologa. W wielu przychodniach co roku organizowane są bezpłatne badania profilaktyczne m.in. w kierunku osteoporozy. Warto z nich skorzystać i stosować się do zaleceń lekarza.
Nie tylko ryzyko złamania kończyn jest problemem związanym z tą chorobą. Ponieważ układ kostny wpływa i na inne układy (jak odpornościowy czy nerwowy), osteoporozie często towarzyszą inne dolegliwości. Są to m.in.: bóle głowy, ogólne zmęczenie i osłabienie organizmu, a często również dość drastyczny spadek masy ciała. Choroba prowadzi do niepełnosprawności i utraty samodzielności. Złamania kości udowej są często przyczyną zgonów.
Osteoporoza – choroba nie tylko kobiet
Najczęściej występuje tzw. osteoporoza pierwotna, która jest konsekwencją starzenia się układu szkieletowego. Osteoporoza dość długo była w powszechnej opinii uznawana za chorobę typowo kobiecą. Narażone są na nią kobiety w okresie menopauzy oraz po niej (osteoporoza pomenopauzalna). Po 50. roku życia schorzenie stwierdza się u 30 proc. kobiet. Powodem osłabienia kości są zachodzące w tym czasie zmiany hormonalne (nagły spadek poziomu estrogenów), w wyniku których zaczynają pojawiać się problemy z prawidłowym wchłanianiem wapnia. W okresie menopauzy może wystąpić utrata nawet 7% masy kostnej rocznie.
Jednak nie tylko wiek bywa przyczyną wystąpienia osteoporozy. Czynnikiem sprzyjającym jej rozwojowi jest nieprawidłowa dieta (w szczególności zaś niedobory witaminy D oraz wapnia) oraz brak ruchu, tak ważnego dla zdrowych i mocnych kości. Na pojawienie się osteoporozy wpływ mogą mieć czynniki genetyczne. Częściej chorują osoby, których rodzice czy dziadkowie chorowali na osteoporozę. Choroba nie omija mężczyzn ani też młodych ludzi.
Osteoporoza jest procesem wtórnym (osteoporoza wtórna) przy wielu chorobach (np. nadczynność tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, Choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelit). Niektóre leki stosowane w leczeniu innych chorób mogą zwiększać ryzyko osteoporozy (tzw. osteoporoza polekowa - np. w przypadku leków sterydowych, przeciwpadaczkowych czy psychotropowych).
Objawy i przebieg
Osteoporoza to choroba atakująca podstępnie, objawiająca się bólem pleców, zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, bólami na odcinku piersiowym, a także bólami tzw. krzyża i między łopatkami. Przyczyną bólu jest osiadanie kręgów i związane z tym skrócenie jego długości. Zmniejszająca się zaś gęstość kości sprawia, że człowiek dotknięty tą chorobą staje się bardziej narażony na złamania, zaś wszelkie urazy i kontuzje goją się znacznie dłużej niż w przypadku osób zdrowych. We wczesnym stadium osteoporoza może przebiegać bezobjawowo. Choroba rozwija się przez wiele lat a widocznym sygnałem jej istnienia stają się częste, występujące bez wyraźnej przyczyny złamania kości (tzw. złamania osteoporotyczne - najczęściej kości nadgarstka, kości udowej, kręgów kręgosłupa i - choć znacznie rzadziej występujące - złamania żeber). Do złamań najczęściej dochodzi w domu i najczęściej występują po lekkim urazie, który u zdrowego człowieka nie skutkuje pęknięciem kości.
Metody leczenia
Jak w przypadku każdej choroby tak i tu ważna jest wczesna diagnostyka. U pacjenta bez złamań podstawowym badaniem jest densytometria (badanie densytometryczne kręgosłupa lędźwiowego i biodra - oceniające gęstość mineralną kości z dokładnością do 1 proc.). Densytometrię (ang. Bone Mineral Density – BMD) zaleca się u kobiet po 50 r.ż. oraz u mężczyzn po 60. r.ż. Badanie RTG nie może być podstawą rozpoznania, ponieważ pokazuje tylko zaawansowane stadium choroby.
W profilaktyce choroby ważna jest dieta połączona z aktywnością fizyczną. Mocniejsze mięśnie są w stanie skuteczniej odciążyć szkielet, zaś pod wpływem systematycznego ruchu zwiększa się gęstość kości. Należy pamiętać, że dietę dobiera się zależnie od płci, wieku, trybu życia oraz stanu zdrowia, nie wolno zatem robić tego bez porozumienia się ze specjalistą.
W ramach profilaktyki farmakologicznej osteoporozy wymienia się preparaty wapnia i witaminę D3. W przypadku rozpoznania osteoporozy dołączane są leki poprawiające jakość kości oraz zmniejszające ryzyko złamań. Istotną rolę w leczeniu i ograniczaniu negatywnych skutków osteoporozy odgrywają również witaminy K1 i K2 oraz magnez, bor i potas.
Rozpoznanie i leczenie choroby należy do lekarza specjalisty, np. reumatologa. W wielu przychodniach co roku organizowane są bezpłatne badania profilaktyczne m.in. w kierunku osteoporozy. Warto z nich skorzystać i stosować się do zaleceń lekarza.
Poinformuj znajomych o tym artykule:
REKLAMA
Inne w tym dziale:
- Podnośniki koszowe, usługi dźwigowe. Bydgoszcz REKLAMA
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Ortopeda. Chirurgia ortopedyczna. Medycyna sportowa. Warszawa REKLAMA
- Kofeina w suplementach diety i efekty jej stosowania - czy zapewnia duże pobudzenie?
- Wyposażenie gabinetu okulistycznego - jakie produkty są szczególnie ważne i gdzie je kupić?
- Odkryj potęgę peruwiańskich ziół: Uncaria ČR - tradycja i innowacja od 2001 roku.
- Branża medyczna - jak dopasować strój do profesji?
- Produkty niskobiałkowe - tabela pomocnicza dla chorych na PKU
- Chorujesz na serce? Eksperci przestrzegają, by nie brać wakacji od leków.
- Rola regularnych badań oczu w utrzymaniu zdrowego wzroku - co warto wiedzieć?
- Końcówki do skalera - rodzaje, zastosowanie
- Badania genetyczne w diagnostyce i leczeniu niepłodności: kiedy są potrzebne?
- Jak kawa wpływa na ciśnienie krwi?
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
