• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Z profesorem Bassamem Aouilem, psychologiem klinicznym z Instytutu Psychologii Akademii Bydgoskiej (obecnie Uniwersytet im. Kazimierza Wielkiego - przyp. red.) w Bydgoszczy, pełnomocnikiem Akademickiego Centrum Pomocy Psychologicznej, kierownikiem Pracowni Pomocy Psychologicznej Online, rozmawia Andrzej Gontarz.

Zazwyczaj w badaniach użytkowników Internetu stosuje się kryteria wieku, miejsca zamieszkania, wykształcenia, wysokości dochodów itp. Czy dałoby się jednak dokonać oceny tej grupy z uwzględnieniem charakterystyk psychologicznych, profili osobowościowych? Czy istnieją takie cechy charakterologiczne i predyspozycje psychiczne, które mniej lub bardziej predestynują do korzystania z sieci? I odwrotnie - czy na podstawie sposobu korzystania z sieci możemy poznać, jaki kto ma charakter?
Niezależnie od wieku czy statusu społecznego ludzie coraz częściej i w coraz większym zakresie czerpią z doświadczeń medialnych. Szukają wszędzie, gdzie się da, niezbędnych informacji pozwalających na kształtowanie lub wzbogacenie własnego "Ja" w obliczu wyzwań związanych z przystosowaniem się do nowej rzeczywistości społecznej, gospodarczej i cywilizacyjnej - w tym również do rzeczywistości wirtualnej. W świetle moich dotychczasowych, kilkuletnich doświadczeń związanych z udzielaniem pomocy psychologicznej poprzez sieć widać, że cechą charakterystyczną osób szukających w Internecie wiedzy dotyczącej możliwości rozwiązania problemów osobistych lub też możliwości korzystania z usług personalnych jest chęć pozostania anonimowym.

Dlaczego?
To jest właśnie pytanie, na które próbuję znaleźć odpowiedź. Zdalne usługi psychologiczne nie są jednak na razie zbyt popularne, żeby można było dokonać pełnej, obiektywnej oceny. Moja odpowiedź będzie więc raczej próbą zarysowania profilu psychologicznego tych osób, wyjaśniającego ich motywacje. Pierwszy z naszkicowanych przeze mnie profili dotyczy raczej osób dorosłych, drugi natomiast - młodzieży.
Psychologicznym efektem świadomości własnych braków lub problemów jest dla wielu ludzi pogarszanie samopoczucia i obniżanie oceny własnego "Ja". To wywołuje często poczucie niższości i cierpienie w samotności. Wynikiem tego stanu rzeczy może być chęć schowania się za maskami. Ludzie stosują wtedy wszystkie możliwe sposoby obrony własnego "Ja" w celu łatwiejszego radzenie sobie z zadaniami życiowymi - zarówno wybranymi przez siebie, jak i nałożonymi z góry. Widać już, jak się rodzi ten wewnętrzny konflikt, który z jednej strony motywuje człowieka do korzystania z pomocy dającej szansę lepszego funkcjonowania w świecie, a z drugiej, skłania do chowania się przed innymi - z lęku przed negatywną oceną otoczenia w przypadku, gdyby dowiedziało się ono o problemach związanych ze zdolnością radzenia sobie samemu w życiu. Dla tego typu osób pomocprawie w pełni anonimowa jest ostatnią deską ratunku dla zachowania równowagi psychicznej i możliwości dalszego, sprawnego funkcjonowania.
U młodzieży natomiast osobowość dopiero kształtuje się jako podstawowy filar tożsamości osobistej, moralnej, seksualnej, zawodowej itd. Proces rozwoju osobowości i jej kształtowania w aktualnej rzeczywistości kulturowej, społecznej i rodzinnej jest bardzo trudny. Z prostego powodu - trudno w najbliższym otoczeniu znaleźć człowieka, który byłby w stanie dostarczać wyczerpujących, satysfakcjonujących odpowiedzi na wiele pytań i wątpliwości młodego człowieka, stojącego w obliczu skomplikowanego świata i próbującego znaleźć w nim dla siebie miejsce.
Dzisiaj nie ma już jednoznacznych reguł postępowania, nie ma jednoznacznych wskazówek czy też recept dotyczących tego, co robić, aby być szczęśliwym czy też akceptowanym lub osiągać sukces. Uważam, że w tym właśnie tkwi istota problemów młodzieży - i to na całym świecie. Jednocześnie jest to główny motyw poszukiwania w sieci brakujących odpowiedzi na nurtujące ich pytania w sferach: osobistej, społecznej czy seksualnej.

Andrzej Gontarz, 28-03-2008, ComputerWorld 28/2004, Konteksty, 20.07.2004

Warto wiedzieć

Pomoc psychologiczna Online jest współczesną formą praktyki klinicznej i obejmuje obecnie co najmniej cztery rodzaje usług psychologicznych:
1. psychoterapia - wyłączny bezpośredni kontakt przez sieć internetową (jedno- lub kilkurazowy) pomiędzy Klientem i Psychologiem z inicjatywy klienta, polegający na udzielaniu pomocy psychologicznej klientowi w zakresie zdrowia psychicznego lub wsparcia emocjonalnego;
2. konsultacja lub rada - jest to odpowiedź psychologa lub psychiatry wyłącznie przez sieć na pytania poszczególnych Klientów; ta usługa służy również w kontekście dodatkowego kontaktu w celu wzbogacania i uzupełniania oddziaływań psychoterapii klasycznej;
3. wsparcie psychoemocjonalne dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji będących przed lub w trakcie korzystania z pomocy;
4. psychoedukacja, promocja zdrowia psychicznego - jest to działanie adresowane do wszystkich ludzi z myślą o wzbogacenie ich wiedzy w zakresie zdrowia psychicznego i możliwości prowadzenia prozdrowotnego i funkcjonalnego stylu życia.
Poradnia internetowa - doświadczenia w stosowaniu różnego rodzaju pomocy psychologicznej i medycznej za pomocą środków masowego przykazu (telemedycyna) sięgają trzeciej dekady XX wieku: w czasopismach specjalistycznych i popularnych, poprzez pocztę, w rodzącej się sieci radiowej i telewizyjnej oraz za pomocą sieci telefonicznej. Usługi poradnicze przez internet rozwijają się od lat 70-tych ub. wieku - pierwsze doświadczenie polegało na demonstrowaniu bezpośredniej sesji psychoterapeutycznej przy wykorzystaniu dwóch komputerów na uniwersytetach Stanford i UCLA during ICCC w USA w 1972 r. Obecnie relacja przez internet może być dodatkową formą w tradycyjnej terapii psychologicznej lub nawet alternatywną, jeśli np. życzeniem Klienta jest zachowanie pełnej anonimowości i zainteresowany jest możliwością prowadzenia takiej właśnie terapii. Komunikowanie się za pomocą internetu (poczta elektroniczna, komunikatory głosowe czy tekstowe) pozwala na jedno- lub kilkurazową konsultację, a może również być wykorzystane do uzyskania wtórnych opinii od innych psychologów, a także ekspertów w zakresie medycyny. Ważnym atutem poradni internetowej - oprócz jej ogólnodostępności - jest możliwość wdrażania takich usług dla celów profilaktycznych (misja edukacyjna) i wspierających tak, aby pozostać w kontakcie z Klientem (a w przypadku poradnictwa medycznego - Pacjentem) po zakończeniu terapii.
Psychoonkologia - interdyscyplinarna dziedzina medycyny, zajmująca się psychoprewencją i promocją zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem zachowań ułatwiających zapobieganie, wczesne wykrywanie oraz leczenie choroby nowotworowej, usuwaniem lub łagodzeniem psychologicznych i psychopatologicznych następstw choroby i leczenia u pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin, a także działaniami psychoprofilaktycznymi, nastawionymi na personel medyczny zatrudniony na oddziałach onkologicznych.

Poczekalnia | KOMENTARZE | Rozmowy | Książki | Foto | Senior | Kobieta | Niepełnosprawni | Mężczyzna | Dzieci | Humor | Szepty | Ogłoszenia | Kuchnia | Kultura