• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Mam na imię Marcin. Mam poważny problem. Jestem 22-letnim studentem AM w Poznaniu. Coraz częściej nie potrafię radzić sobie ze stresem. Tragedia jest przed egzaminami, na ogłaszaniu wyników, itp., ale nie tylko. W czynnościach dnia codziennego też to dopada mnie. Mam jakiś uraz do mierzenia sobie ciśnienia tętniczego krwi. Zawsze jestem tak zdenerwowany, że pierwszy pomiar jest dziwny. Dopiero kolejne dają wyniki dobre, w normie. Wiem, że może to się wydać śmieszne, ale tak jest i sprawia mi to wiele problemów. Potrzebuję pomocy. Proszę mi powiedzieć, co mam zrobić, bo w przeciwnym razie szybko wypalę się w zawodzie w przyszłości. Jest mi naprawdę ciężko. Pozdrawiam!

Panie Marcinie! Odpowiedź (rada praktyczna) na takie pytanie nie jest prosta, ze względu na złożoność problemu stresu. Postaram się napisać, co jest istotne dla całego procesu zrozumienia stresu i radzenia sobie z nim.
Problem radzenia sobie ze stresem jest tak powszechny, że na pewno Pan nie jest w tym osamotniony. W rzeczywistości stres towarzyszy człowiekowi od narodzin życia na Ziemi. Zapewne źródła stresu były wówczas inne niż te, które zna współczesny człowiek, ale istniały. Poziom stresu zwiększa się w szczególnie trudnych sytuacjach, gdzie jesteśmy zagrożeni lub mamy poczucie zagrożenia fizycznego, społecznego lub psychicznego. Zjawisko jest tak powszechne, że aż trudne do ogarnięcia. Wielu z nas uważa, że jest ono typowe dla naszych czasów, dla naszego stulecia. I wówczas stres, podobnie jak i dziś, był i jest przede wszystkim powodem depresji, frustracji, znacznie rzadziej jest sojusznikiem w osiąganiu sukcesów i wytyczonych celów.
W zakresie wykorzystywanych strategii radzenia sobie ze stresem istnieje pomiędzy ludźmi duże zróżnicowanie. Jedni podejmują działania służące zwalczeniu stresu, uporaniu się z trudnościami, inni ograniczają się do „obrony”, tzn. do poprawienia swojego samopoczucia, opanowania objawów stresu. Nie ma jednej uniwersalnej recepty, skutecznego sposobu, przepisu na poradzenie sobie, pokonanie stresu. Efektywność tych sposobów zależy od wielu indywidualnych cech każdego i wielu czynników.
Jak pokonać stres?
Praktyczne podejścia: #1). Zmieniając własną ocenę sytuacji i własną ocenę siebie możemy stać się spokojniejsi i mniej zestresowani; #2). Wielu wydarzeń i sytuacji życiowych nie jesteśmy w stanie przewidzieć, a tym samym uniknąć, bo są nagłe, nieoczekiwane. Nie możemy również całkowicie odizolować się od innych ludzi, od wpływu czynników biologicznych i fizycznych na nasz organizm. Ale do wielu z tych wydarzeń możemy próbować nie dopuszczać, a tym samym ochronić nasz organizm przed ich wpływem. #3). Jest wiele psychologicznych sposobów postępowania wykorzystywanych przez ludzi dla opanowania stresu w różnych sytuacjach. Mają one niejednakową skuteczność, co zależy nie tylko od samej sytuacji, w której są wytwarzane i stosowane, ale także od cech jednostki, np.: wiedzy, inteligencji, życiowego doświadczenia, itp. oraz czasu jaki jest do dyspozycji.
Jest rzeczą naturalną, normalną, że człowiek unika sytuacji trudnych, stresotwórczych. Stara się nie dopuścić do ich powstania albo, jeśli już zaistniały, próbuje się z nich wycofać, uciec. Osoby nieśmiałe (często tak bywa) konsekwentnie odmawiają udziału w spotkaniach towarzyskich lub pod jakimkolwiek pretekstem usiłują z nich wyjść. Jeśli nie jest to możliwe, np. ze względu na obawę przed ośmieszeniem lub skompromitowaniem się we własnych lub innych oczach, to - mimo przeżywania silnego strachu i typowej dla tych emocji reakcji ucieczki – pozostają. Z takich właśnie powodów rzadko kiedy pacjenci uciekają z fotela dentystycznego. Typowo ludzkim zachowaniem jest odkładanie, odsuwanie w czasie tego, co może stanowić źródło potencjalnego stresu: egzaminu, ważnego spotkania, rozmowy.
Innymi technikami opanowania, kontroli stresu jest nabywanie doświadczenia i wprawy w wykonywaniu zadania, co pośrednio zmniejsza jego trudność, stopniowe „oswajanie się” z zadaniem, poszerzanie własnych kompetencji, poszukiwanie informacji o zdarzeniu lub sytuacji (np.: o przebiegu egzaminu, o osobie, z którą mamy się spotkać, itp.).
Czasami ludzie próbują przewidywać zdarzenia i usiłują je przeżyć emocjonalnie znacznie wcześniej niż mają one miejsce w rzeczywistości. Tak można się przygotować do ważnej rozmowy, publicznego występu. Podobnie rzecz ma się z przewidywaniem własnych reakcji na stres. W chwili, gdy pojawią się wraz ze stresem nie będą zaskoczeniem i to pozwoli na kontrolę nad sytuacją, nad tym, co się dzieje.
Bywają sytuacje, kiedy ludzie próbują odwracać uwagę od źródła stresu, obracać w żart, lekceważyć, deprecjonować niebezpieczeństwo lub pomniejszać znaczenie straty, porażki.
Sposobem na przeżycie stresu dla pewnej grupy osób jest intensywny wysiłek fizyczny lub skoncentrowanie uwagi na jakiejś czynności, co wyraża się w szczególnie dokładnym jej wykonaniu. Wizualnym przykładem takiego zachowania może być także silna koncentracja uwagi na jakimś punkcie (np.: uważne przyglądanie się paznokciom, czubkom butów, „skubanie” garderoby).
W stresie może ujawnić się i nasilić tendencja do korzystania z pomocy innych ludzi, bo wynika to ze związku potrzeby kontaktu emocjonalnego z potrzebą bezpieczeństwa. Czasami jednak ludzie w trudnych chwilach wolą pozostać przez pewien czas sami, w odosobnieniu, by ich cierpień nie widzieli inni, by nie być postrzeganymi inaczej niżby chcieli. W dużym stopniu dotyczy to mężczyzn obawiających się uznania ich za „mięczaków”.
Są przypadki kiedy ważną rolę w zwalczaniu stresu odgrywa identyfikacja z grupą, do której człowiek należy. W poczuciu silnej więzi emocjonalnej z drugą osobą lub grupą osób łatwiej jest znieść stres. Podobnie rzecz ma się, gdy źródło stresu jest wyraźnie określone i przeciwko niemu kierowana jest np. agresja. (ba) 010404

Prof. Bassam Aouil, psycholog, 27-01-2010, zdrowemiasto.pl

Seks w Zdrowym Mieście | Psycholog | Seksuolog